Wkład Sir Waltera Scotta w dziedzinie literatury był wyjątkowym osiągnięciem niezrównanego kunsztu w dziedzinie pisania powieści. Powieść historyczna znalazła rzadkiego towarzysza w osobie Scotta, którego wybitna wyobraźnia dała początek opowieściom o niezliczonych odcieniach przeplatanych postaciami o różnych wymiarach. Magia pióra Scotta kończy prozaiczne fragmenty historii poetyckim urokiem romansu. Sztuka Scotta odkrywa rzadką równowagę między faktem a fikcją; a czytelnik jest tak oczarowany błyskotliwą narracją, połączoną z błyskotliwością żywego opisu, że nie ma ochoty odkładać tomu, zanim przyswoi ostatnie słowo na ostatniej stronie powieści. Postacie Scotta wywodzą się z różnych grup społecznych Szkocji, od monarchy w swoim zamku po służącego w jego biednej chacie; wszystkie służą konkretnemu celowi w narracji. Błędny rycerz w swej rycerskiej walce zabiegający o Panie o wysokiej reputacji; upadli Lordowie składający wizyty proroczym wiedźmom, które prowadzą ich w wielkich wysiłkach na rzecz przyszłego sukcesu; wszystko to i wiele innych formuje mnóstwo osobowości, których Scott używa do tworzenia swoich dramatycznych narracji.
Spośród powieści napisanych przez Scotta Narzeczona z Lammermoor wyróżnia się zwięzłością i zgraną narracją; „eksponuje sztukę Scotta w jej najbardziej dojrzałej postaci”. Scott napisał to mistrzowskie dzieło, gdy cierpiał na dziwną dolegliwość, tak bolesną, że nie mógł ruszyć się z łóżka; a kiedy odczuwał chwilę wytchnienia od bólu, „zmuszał się do kontynuowania Narzeczonej z Lammermoor, czołgając się na dół do swojego gabinetu i boleśnie pochylając się nad biurkiem”. Historia Scotta, zainspirowana dziwnym incydentem tragedii narzeczonej, która jest opętana i spotyka przedwczesną śmierć po zranieniu pana młodego, została skonstruowana artystycznie. Scott szeroko wykorzystuje średniowieczną gotycką oprawę, aby przekonać czytelników o subtelnej grze nadprzyrodzonych elementów historii.
Narzeczona z Lammermoor to mistrzowskie osiągnięcie Scotta i nie jest zaskakujące, że zdobyła wielkie uznanie w rękach wielkich krytyków. Oferuje pięknie uformowaną opowieść o tragicznej dumie i zdradzie własnego umysłu, płynnie przeplatanej ze szkockim chłopskim poczuciem nadprzyrodzonego, opartym na wnikliwym wglądzie w życie społeczne tamtych czasów.
Powieść Waltera Scotta z 1819 r., Narzeczona z Lammermoor, przedstawia szokujący los młodej i wrażliwej kobiety. Lucy Ashton zostaje siłą rozłączona z wybranym kochankiem i zmuszona przez rodziców do zawarcia kolejnego, bardziej korzystnego społecznie i politycznie związku. Kiedy jest dosłownie uwięziona w rodzinnym domu, w którym żyją małżeństwa, Lucy stopniowo wkracza w nieprzeniknioną psychiczną osłonę szaleństwa, chociaż na pozór wydaje się po prostu odpowiadać poleceniom rodziców. W noc poślubną niegdyś delikatna młoda kobieta dźga i rani swojego oblubieńca skradzionym sztyletem. Zaalarmowani dźwiękiem przeszywających krzyków, goście wkroczyli do pokoju, aby odkryć zarówno krwawiącego oblubieńca, jak i teraz najwyraźniej radosną pannę młodą. Larnmermoor to opowieść o niszczycielskiej pułapce, w której u tytułowej bohaterki rozwija się niezdolność do wyrażenia w jakikolwiek sposób natury jej kłopotliwego położenia wszelkimi środkami innymi niż bezsłowne gesty i nieme apele osiąga swój straszny punkt kulminacyjny w szaleństwie, które ujawnia się w pełni dopiero w noc poślubną.
Lucy to fascynujący obraz osoby, która powstrzymuje się od jakiejkolwiek skutecznej i zbawiennej komunikacji z innymi i zostaje nieuchronnie zamknięta w destrukcyjnym powtarzaniu myśli, które nie mogą znaleźć żadnego uzdrawiającego wyrazu ani szansy odejścia od jedynej ścieżki, którą podążają, do ich gwałtownego zakończenia. Jest to jednomyślność, która urasta do potwornych rozmiarów, uważana za formę demonicznego opętania. Skutek, jak pokazuje Lammermoor, jest niszczący duszę i ostatecznie śmiertelny.
Kiedy Lucy staje się szaloną i prawie bestialską lunatyczką, szaleństwo jest przedstawiane jako przerażający brak rozumu, a także cech łagodności i współczucia, które wcześniej ją wyróżniały. I tutaj stan nieobecności jest ostatecznie nieodwracalny i nieubłagany: może być bezpośrednim preludium tylko do jeszcze bardziej decydującej formy nieobecności, jaką jest śmierć.
W Larnmennoor przemiana bohaterki w gwałtowną szaloną kobietę wyraźnie wyraża społeczną i trwale niszczącą porażkę w dostosowaniu się społeczeństwa – reprezentowanego w jego najwęższej, najbardziej skoncentrowanej formie jako rodzina i dom . Niekończąca się narracja, za pomocą której Scott oddaje przedstawienie szalonej panny młodej, pozostawia pewne kuszące, ale nieuchronnie bez odpowiedzi pytania, które nawiedzają zakończenie powieści. Jak okazuje się w sypialni, szaleństwo Lucy sugeruje straszną pustkę, niszczycielską erozję własnej wartości, tożsamości i człowieczeństwa. Ale szaleństwo jest tutaj kojarzone z gwałtownym przypływem namiętnej energii, z prymitywnymi siłami, które działają przez Lucy, aby zakpić i niszczyć starannie wymówione plany pozornie cywilizowanego i postępowego społeczeństwa.
Niepodważalna dwuznaczność i uderzająca, emblematyczna jakość przedstawienia w Lammerrnoor sprawiają, że nie można uznać, że opowieść Scotta o pannie młodej, która jest obłąkana z powodu bolesnej niezgodności między jej prywatnymi marzeniami o życiu i miłości – a jej wymuszoną rolą w fabule prymitywnych ambicji materialnych jej zamożnej rodziny okazała się wyjątkowo płodna dla autorów, kompozytorów i artystów z końca XIX wieku. Przedstawienie historii Lucy przez Scotta było jednym z najbardziej rezonansowych, rozdzierających i zniewalających obrazów kobiecego szaleństwa.
Fikcje Scotta zazwyczaj przedstawiają kobiece szaleństwo jako reaktywne. Przedstawiając chory umysł, powieści kładą nacisk na takie czynniki, jak wojna, brutalne starcia, przesiedlenia społeczne czy udaremnione romanse, które są zewnętrznymi czynnikami powodującymi obłąkanie.
Równie ważne są jednak czynniki wewnętrzne, psychologiczne lub reakcje psychiczne na bodźce zewnętrzne. Ostatecznie jest to szczególna reakcja kobiety, która może albo powstrzymać, albo ułatwić przejście do mniej lub bardziej wyniszczającego zaburzenia psychicznego. Zwracając się ponownie do Lammermoor po ilustrację, widzimy, że szaleństwo Lucy jest wyraźnie związane z niezwykłymi presjami społecznymi i rodzinnymi, jakie je wywarły, samotnością, w jakiej doświadcza swój los, oraz przymusowym psychologicznym okrucieństwem, któremu jest poddawana; w większej części powieści są one związane z niepewną i niestabilną sytuacją polityczną i społeczną, która charakteryzuje Szkocję na początku XVIII wieku.
Kiedy Lucy swoim skradzionym sztyletem zadaje gwałtowny cios swojemu oblubieńcowi, jej czyn zdaje się wyrażać straszne, ale być może przewidywalne konsekwencje traktowania jej w konkretnej społeczności, w której żyje: jest szalona, ponieważ świat ją takim uczynił. Jednak Larnrnermoor podkreśla również, że reakcja Lucy na jej kłopotliwą sytuację jest zarówno produktem, jak i nierozerwalnie związaną z jej charakterem, wykształceniem i nawykami umysłowymi. W tej powieści, podobnie jak w innych fikcjach Scotta, przebieg psychopatologii kobiet charakteryzuje się zamknięciem umysłu, narastającą i ostatecznie śmiertelną kapitulacją wobec coraz bardziej zawężonego skupienia myśli i destrukcyjnie obsesyjnych przekonań. Przemoc Lucy wzmacnia jej wiarę i pod tym względem wydaje się niemal wzbudzać niepokój; można to odczytać, jako oznakę buntu przeciwko nieudolnemu despotyzmowi. Który uciska raczej ducha lub psychikę niż ciało. Szaleństwo tutaj jest opętaniem, które nie jest dziełem jakiegoś złowrogiego bóstwa, ale stanem tragicznej utraty wzroku Lucy. Jej własne przyzwyczajenia pamięci i wyobraźni stały się narzędziami wymuszania skurczu jej umysłu. W tym kontekście pojęcie wyboru, do którego odwołuje się pojęcie buntu przeciwko niesprawiedliwej władzy, staje się ostatecznie i całkowicie nieistotne. Lucy świadomie nie traktuje szaleństwa jako losu lepszego od tego, któremu poświęcałyby ją interesy rodziny. Raczej szaleństwo i przemoc mogą uważać ją za swoją służącą, ponieważ coraz bardziej brakuje jej zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych zasobów, które pozwoliłyby jej oprzeć się ich naciskom lub szczególnemu sposobowi opętania, które wywołują.
Utrwalony schemat obsesyjnych myśli, który okazuje się fatalny dla Lucy, jest również czynnikiem determinującym dezorientację innych szalonych kobiet Scotta. Te postacie są odpowiednio podzielone na dwie grupy, z których pierwsza obejmuje stare kobiety o ewidentnie okaleczonej psychice. Druga odrębna grupa kobiet obejmuje młode bohaterki Lammermoor, Kenilworth, które razem tworzą jedyne tragiczne powieści Scotta. W przeciwieństwie do marginalizowanych kobiet z pierwszej grupy, kobiety z drugiej mogą mieć wiele wspólnego z bardziej szczęśliwymi bohaterkami innych dzieł Scotta. Młode, piękne i pozornie gotowe u progu samookreślających się doświadczeń miłości i małżeństwa. Jednak są zepchnięte na margines społeczeństwa. Nie ma dla nich ratunku.
Fascynacja panną młodą panowała w XIX wieku, kiedy przedstawienie przez Scotta tragicznej historii miłosnej i szaleństwa bohaterki sprawiło, że powieść stała się inspiracją dla innych pisarzy, artystów i pasjonatów. Jednak dla czytelników dwudziestego wieku Lucy Ashton wydaje się być bardziej konwencjonalna i z pewnością znacznie mniej interesująca niż złożona i skonfliktowana postać bohatera, Edgara Ravenswooda.
Dbałość o szczegóły szkicuje zarys publicznie obserwowanych wydarzeń, które kończą się tym, że młoda kobieta, w ewidentnie obłąkanym stanie, dźga nożem swojego oblubieńca w noc poślubną. . Źródłowa opowieść o zaaranżowanym małżeństwie pozostawia tajemnicę natury rzeczywistego doświadczenia młodej kobiety, ponieważ uwaga opowieści, podobnie jak w opowieściach ludowych, skupia się na działaniach, a nie na kwestiach psychologii, motywacji czy przeżyciach emocjonalnych.
Ale kiedy Scott przekształca powieść w powieść, wyzwanie, które polega nie tylko na stworzeniu historycznego i politycznego rezonansu dla opisu nieudanego sojuszu, ale także zbadaniu ukrytych lub nieudokumentowanych wydarzeń mentalnych, które doprowadziły do gwałtownego wybuchu panny młodej.
Tytuł Narzeczona z Lammermoor otwarcie sygnalizuje zainteresowanie powieści Lucy Ashton. Wybierając go, Scott nie mógł nie zauważyć echa tytułu Lorda Byrona 1813 The Bride Of Abydos . „Turecka opowieść” Byrona stanowi ważny, dotychczas nie uznany precedens dla Lammermoor, a rezonans z tytułem Scotta i jego sygnalizacją dotyczącą roli i losu bohaterki można najlepiej wyjaśnić poprzez krótkie porównanie obu prac. Tytuły zarówno poematu, jak i powieści odwołują się do silnych, sentymentalnych skojarzeń „panny młodej”. Jeśli we współczesnym użyciu słowo „panna młoda” oznaczało zwykle kobietę dopiero która wychodzi za mąż (a nie kobietę, która ma wyjść za mąż), to tak jak teraz słowo to oznaczało próg ostatecznej zmiany. Co więcej, ta zmiana stanowiła najważniejszą zmianę w upodobaniu kobiety, a pisarze końca XVIII i początku XIX wieku jednoczyli się, identyfikując ją jako taką, której nie można, z czystym sumieniem, dokonać bez jej wyraźnej zgody. ~ Jeśli wiersz i powieść opisują wcześniejsze społeczeństwa, w których mało rozważano skłonności kobiet, w obu pracach jest to symptom ogólnego stanu tyranii, a nawet dekadencji; Na przykład Oblubienica z Lammermoor porównuje sytuację w Szkocji z XVII wieku z sytuacją „Francji przed rewolucją”, aby zasugerować rozdźwięk między praktykami krajowymi a niestabilnością polityczną.
Przedstawiają społeczeństwa, w których treść życia uczuciowego i intelektualnego młodej kobiety jest poważnie niedoceniana. W tym kontekście bohaterka zostaje pokazana jako posiadająca wyobraźnie, aby przekroczyć narzucone z zewnątrz ograniczenia, kiedy pielęgnuje psychologiczną przestrzeń współczucia związaną zarówno z naturą, jak i jej wrażliwym zaangażowaniem w legendy, poezję i romans. Dzieła podobnie przedstawiają śmierć bohaterki jako bezpośrednią konsekwencję domowej tyranii, która dążąc do własnych celów, zapewnia nieludzką władzę nad ciałem bohaterki, jednocześnie nie uznając zbawczego potencjału jej duszy, jej życia wewnętrznego. Skutki takiej porażki są katastrofalne dla bohaterki, a także dla szerszej społeczności. Zarówno Zulei ka, jak i Lucy Ashton umierają, ale dodatkowo linia genealogiczna ojca zostaje zniszczona, a ziemia zostaje spustoszona, aby być oznaczonym tylko znakami, dzięki którym można prześledzić historię panny młodej i zapamiętać jej znaczenie.
Początek Lammermoor daje mocne wskazówki na temat nadchodzącej tragedii. Pierwszy rozdział sprawia, że panna młoda wydaje się niezdolna do bycia kimś więcej niż udręczonym obserwatorem w kłótniach o własną przyszłość; w kolejnych rozdziałach zwiastuny i znaki, tworzą poczucie, że tragiczny wynik może być nieunikniony. Niemniej jednak powieść unika wyjaśnienia nadprzyrodzonego, gdy podkreśla, że ten wynik jest na każdym etapie wynikiem wyborów, decyzji lub interwencji, które po prostu się nie udają lub kończą się zbyt późno. Trajektoria źródłowej historii Scotta sprawia, że Lucy musi oszaleć i umrzeć.
Szaleństwo Lucy oznacza jej ostateczne, nieodwołalne usunięcie możliwości bycia zrozumianym przez innych – w tym narratora powieści. Jednak po tym, jak śpi, pojawia się na chwilę, aby powrócić do świata, w którym możliwe jest zrozumienie; pozorne powrócenie jej pamięci (i, w domyśle, jej racjonalnego zrozumienia).
Doświadczenia, szaleństwo i gwałtowne działania Lucy postawiły ją poza granicą, zaa której możliwy byłby powrót do wspólnoty, i ostatecznie zostaje zniszczona przez „falę wspomnień”, której niszczycielska siła wstrząsa jej ciałem. A jeśli pamięć o stracie i przemocy jest dla Lucy zgubna, jej psychiczny i fizyczny rozpad jest przedstawiane jako preludium do szerszego zniszczenia społeczności, z której wygnały ją prześladowania.
Historia Narzeczonej Scotta jest, podobnie jak Oblubienica Byrona, są przestrogą opowieścią o miłości i nadziei, tyranii i ambicji. Badą ideologie płci, aby wspierać pogląd kobiet nie jako niestabilnych emocjonalnie i bezradnych, ale jako zdolnych do ucieleśnienia i zakorzenienia wartości, które gwarantują stabilność i integralność społeczeństwa. Ale w przeciwieństwie do wiersza Byrona, który kończy się pocieszającym obrazem pięknej białej róży, powieść nie ujawnia wiary w siłę przemawiających do nas symboli, tworzących chwile transcendentnego zrozumienia. Sugeruje, że ostatecznie niepokojący jest nie tylko skutek tragiczny, ale także odczłowieczenie panny młodej; obrazy, które wynieśliśmy z naszej lektury Larnmermoor obejmują zarówno piękną bohaterkę spacerującą po posiadłości ojca, jak i tematyczny spektakl bełkoczącego demona w komnacie panny młodej. Wydaje się, że ponury bałagan w powieści polega na tym, że w obliczu presji historii, życia politycznego lub ambicji prywatna integralność oraz miłość i jaźń nie mogą zwyciężyć. Jeszcze bardziej niepokojące, zamiast zostać przemienionym w trwały i pełen nadziei symbol piękna, mogą zostać wypaczone i wcielone w perwersyjną, niepoznawalną i przerażającą postać, pustą postać szaleństwa.
Little Lotte
