Type and press Enter.

Przepis na rewolucję Roberta A. Heinleina

Każda rewolucja wymaga poświęcenia, cierpienia i ofiar. Każda rewolucja wymaga brudnej gry, manipulowania, kłamstw i półprawd. Każda rewolucja wymaga przemocy, odstawienia na bok sumienia i współczucia. Każda rewolucja rodzi nowych tyranów, przeciwko którym z czasem podniesiona zostanie kontrrewolucja.   Tego nauczył mnie Heinlein – i przyznaję: wyborna była to lekcja. ...

O wilku i człowieku. Robert McCammon „Godzina Wilka”

„Człowiek czy zwierzę – myślał. Wiedział, do którego świata należy tak naprawdę. Akceptując swe miejsce wśród ludzi sprawił, że cud stał się realny. Nie sądził by zawiódł Wiktora. Myślał nawet, że Wiktor mógł być z niego dumny jak ojciec z ukochanego syna”. – Robert McCammon, Godzina Wilka. Przemiana człowieka w ...

Czy naukowcy wciąż potrafią pisać dobrą twardą fantastykę naukową?

Jakiś czas temu, podczas podcastu „Zwyciężony” na kanale Stowarzyszenie Inicjatywa Kulturalna, ubolewaliśmy nad faktem, jak mało naukowców decyduje się dzisiaj na tworzenie fantastyki – i to w tym „najtrudniejszym” wydaniu, czyli hard sf. Oczywiście nie jest tak, że żaden z nich nie próbuje swoich sił w gatunku, ale jeśli porównać ...

CZYM JEST LITERATURA? / ROBERTO BOLAÑO / LITERATURA FASZYSTOWSKA W OBU AMERYKACH

Nie masz lepszej definicji literatury nad jeden wers wyrwany z Panamiłoszowego Sprawozdania: “Bratersko wspieramy się wzajemnie, zapominając uraz, tłumacząc jedni drugich na inne języki, zaiste, członkowie wędrującej załogi”, w innym miejscu, w Świadectwie poezji, noblista wciąga w skład tej załogi każdego, kto pisze, bez względu na to, czy jego słowa ...

O WIELKIM CIENIU I MAŁYM CZŁOWIEKU / ASTURIAS / PAN PREZYDENT

Asturias w swoim Panu Prezydencie “sonduje otchłań niegodziwości”, pisze w posłowiu do książki jej tłumacz, Kacper Szpyrka (od którego, nawiasem mówiąc, książkę w ręce dostałem, dzięki!). To zdanie naprawde celnie podsumowuje to, co znalazłem pośród godzin lektury — otchłań niegodziwości. Wiele razy robiłem sobie przerwę w czytaniu i zastanawiałem się ...

ZA DUŻY MÓZG, ZA MAŁO SENSU / VONNEGUT / GALAPAGOS

Dziwna to opowieść, pełna kontrastów i ironii. Gdybym miał podsumować ją jednym zdaniem, byłaby to próba odpowiedzi na pytanie: dlaczego ludzie mają za duże mózgi? Bo że mają — nie ulega wątpliwości. To właśnie mózg (jedyny prawdziwy antagonista tej powieści) odpowiada za to, że oszukujemy się nawzajem, mordujemy i wykorzystujemy ...

SLAPSTICK albo nigdy więcej samotności / KURT VONNEGUT

Studium samotności — zarówno na poziomie osobistym, jak i społecznym. To zdanie wreszcie pozwala mi napisać o tym, że wszyscy tak naprawdę jesteśmy samotni — i o tym, co ta samotność z nami robi. Powieść dedykowana zmarłej siostrze. Czyli chyba najbardziej osobista książka Vonneguta, będąca świetną analizą autobiografizmu w ogóle, ...

ŚWIĘTO FANTAZJI POD GASNĄCYM SŁOŃCEM

Jack Vance, Kroniki Umierającej Ziemi, Wydawnictwo Vesper, Czerwonak, 2024. Strasznie długo zabierałem się do tego tekstu. Głównie dlatego, że tak naprawdę o Kronikach umierającej ziemi Jacka Vance’a mam do powiedzenia tylko jedno: idźcie i przeczytajcie tę książkę! Lektura Kronik to jest jedno z tych miejsc, w ...

„Ulice Laredo” Larry’ego McMurtry’ego | Antysequel antywesternu?

Czy możliwa jest dobra kontynuacja książki wybitnej? Bo właśnie o takim dziele mówimy w kontekście „Na południe od Brazos” Larry’ego McMurtry’ego, o którym zresztą pisałem jakiś czas temu. Jest to powieść kompletna, z perfekcyjnym zakończeniem, które zamyka wszystkie wątki i jednocześnie pozostawia komfortową przestrzeń do własnej interpretacji. Wydawałoby się więc, ...

O TYM JAK STALOWY SZCZUR WYKIWAŁ WSZYSTKICH, ALE I TAK ZARDZEWIAŁ

Początki Stalowego Szczura, Harry Harrison, Wydawnictwo Vesper, Czerwonak, 2024. Seria Wymiary, którą powoli, acz skrupulatnie sobie dawkuję, sięga w różne, skrajnie zakątki obszernego gatunku jakim jest science fiction. W jej skład wszedł już między innymi Peter Watts, ze swoim hard sf, które jest na tyle hard, ...

JAK, MIMO ZAMIŁOWANIA DO RZEK, NIE POLUBIŁEM SIĘ ZE STASIUKIEM I JEGO RZEKĄ

Andrzej Stasiuk, Rzeka dzieciństwa, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, 2024. Po pisanie Stasiuka sięgnąć miałem już od dawna — głównie za sprawą tych co mówili mi: weź i sięgnij po pisanie Stasiuka, tak mi mówili, no to kupiłem kiedyś na promocji, postawiłem na półce, pozwoliłem pół roku przeleżeć ...

„Już pora. Miesiące i godziny” Jana Maciejewskiego

I. W pewnym sensie dopełnione skrupulatnym przygotowaniem gesty często, z perspektywy czasu i pokory przed większymi od siebie, wydają się w jakiś sposób uzasadnione. Zatem: dobrze, pociągnął za spust i zginął, to był jego wybór. Nie on pierwszy i nie ostatni. Tego się obawiałem: że dwa, trzy otwierające akapity opisujące ...

50 POTWORÓW GRAYA / JOHN SCALZI / TOWARZYSTWO OCHRONY KAIJU

John Scalzi, Towarzystwo Ochrony Kaiju, Wydawnictwo Vesper, 2024 Jedną książkę Johna Scalziego miałem już w tym roku w rękach – kilka miesięcy temu czytałem Wojnę starego człowieka, cokolwiek lekkie, ale przy tym świeże podejście do fikcji naukowej w jej bardziej przygodowym i rozrywkowym wydaniu. I chociaż ...

CZŁOWIEK W LABIRYNCIE – ROBERT SILVERBERG

Robert Silverberg, Człowiek w Labiryncie, 2024 Ze swoich czytelniczych przygód w roku Pańskim 2024 niczego chyba nie zapamiętam lepiej, niż kolejnych spotkań z Robertem Silverbergiem. Najpierw narkotyczno-alegoryczna wyprawa w poszukiwaniu nieśmiertelności w Księdze Czaszek, potem błyskotliwa reinterpretacja Jądra Ciemności w porażająco dobrym W dół do ziemi, ...

„Bagno” tudzież opowieść o życiu | Robert McCammon

W życiu człowiek może stracić wiele. Zdrowie, rodzinę, pracę, majątek – wszystko to w jednej chwili znika, bez ostrzeżenia i litości, o czym przekonały się już miliony. Jednak pozostaje nadzieja; dopóki nas nie opuści, nie poddajemy się, wierząc, że jest jeszcze szansa na lepsze jutro. A jeśli i ona zostanie ...

INNEGO KOŃCA ŚWIATA NIE BĘDZIE / PETER WATTS / WIR

Peter Watts, Wir, Czerwonak 2024. O, jaką radość przyniosło mi podwodne kiszenie się na dnie oceanu, pod kilometrami wody i niemożebnym ciśnieniem przez nie wywieranym, jakie zafundował mi Piotr Wattsowski w Rozgwieździe, swojej debiutanckiej powieści! Klaustrofobia, ciemność i wielki napór wszechobecnego H2O czyniły z Rozgwiazdy powieść ...

Rozkład jazdy na dziś: jazda z ku… orkami! „Orzeł Biały” Marcina Sergiusza Przybyłka

W literaturze szukamy różnych rzeczy. Mogą to być ukojenie, radość, przygoda, ale też szaleństwo, na które nie możemy (bądź nie chcemy) pozwolić sobie w codzienności. Niestety żyjemy w czasach, w których wystarczy spojrzeć za okno, aby doświadczyć tego ostatniego. Niemniej osoby autorskie dokładają wszelkich starań, by w dalszym ciągu zaskoczyć ...

Czy łabędzie śpiewają czystym głosem? – Apokalipsa według Roberta McCammona

Wiem, że nie powinno się tłumaczyć memów. Tak samo zdaję sobie sprawę, że należy obcinać paznokcie u stóp, by nie chodzić w dziurawych skarpetach. Niemniej zdarza się, iż jeden z drugim paluch łakną wolności i wybijają się na świat (nie u mnie, u kolegi), więc i ja zrobię wyjątek od ...

Największe zło czai się w szkole! Dan Simmons przedstawia… „Lato nocy”

Z twórczością Dana Simmonsa pierwszy raz zetknąłem się dawno temu, i to całkowicie przypadkowo – podczas wizyty w antykwariacie. Trafiłem na tomiszcze wyróżniające się nie tylko pokaźnym rozmiarem (rodem z tych nadających się do samoobrony), ale też wymownym krwistoczerwonym tytułem „TERROR”, jakby ktoś już dostał nim przez łeb. No cóż, ...

PODRÓŻE W GŁĄB / W DÓŁ DO ZIEMI / SILVERBERG

W dół do ziemi, Wydawnictwo Vesper, 2024 Jak ja lubię nie wiedzieć nic o książce w momencie, gdy biorę ją do ręki! Zaczynając W dół do ziemi Roberta Silverberga byłem przekonany, że czeka mnie lektura postvernowskiej, fantastycznoprzygodowej fikcji naukowej, wariacji na temat Podróży do wnętrza Ziemi ...

Strzeż się szalonego golibrody!

Nie jest tajemnicą, że dobrze napisana postać złoczyńcy potrafi zepchnąć na drugi plan nawet najbardziej lubianego bohatera. I co ciekawe, wcale nie musi to dotyczyć kryminałów, choć to z nich wywodzą się persony zaliczane do pewnego archetypu zła gnieżdżącego się w człowieku. Próbę stworzenia kogoś takiego podjął Robert McCammon. Co ...

WOJNA TWOJEGO STAREGO / JOHN SCALZI / WOJNA STAREGO CZŁOWIEKA

John Scalzi, Wojna starego człowieka, Wydawnictwo Vesper, 2024 Trzeba zacząć od tego, że przy Wojnie starego człowieka Johna Scalziego bawiłem się przednio – koncept werbowania do armii siedemdziesięciopięciolatków i wysyłania ich na rubieże znanego wszechświata do walki w obronie świeżo założonych kolonii jest tak absurdalny, że ...

Dzieciaki na rowerach ratują świat. „Magiczne lata” McCammona opowieścią o każdym z nas

Kids on bikes to dość specyficzny gatunek (a raczej wariacja gatunkowa, zderzenie różnych motywów i wątków). Specyficzny, bo wydawałoby się, że ograniczony w swojej formie, łatwy do wyeksploatowania, a przez to – powtarzalny. Tymczasem to właśnie on dostarczył mi kilka cudownych historii, absolutnie topowych, do których będę regularnie wracał, dopóki ...

KSENODYPLOMACJA (CZYLI NIECH OBCY CZUJĄ SIĘ JAK U SIEBIE W DOMU, ALE NA WSZELKI WYPADEK ZAKLUCZMY DRZWI I ZAMKNIJMY OKNA) / PYŁEK W OKU BOGA

Larry Niven, Jerry Pournelle, Pyłek w oku Boga, Wydawnictwo Wesper, Czerwonak, maj 2024 Pyłek w oku Boga, wydana właśnie na nowo w ramach cyklu Wymiary książka Larry’ego Nivena i Jerry’ego Pournelle’a, to wciąż intrygujące, choć mające już pół wieku, podejście do tematu pierwszego kontaktu. Rozbudowana, pełna ...

Narkotyki, pustynia, czaszki i nieśmiertelność / KSIĘGA CZASZEK / ROBERT SILVERBERG

Księga Czaszek to jest książka będąca mocno na pograniczu – pograniczu gatunków, nastrojów, opowieści, fikcji i rzeczywistości i pewnie jeszcze kilku inszych rzeczy. I chociaż opowieść o czwórce przyjaciół przemierzających Stany Zjednoczone w poszukiwaniu tajemniczego bractwa mającego zapewnić im nieśmiertelność, na pierwszy rzut oka wydaje się naciągana i naiwna, już ...

O niegodziwości w świecie literatury. Dlaczego ją wspieramy?

Nigdy nie miałem zapędów dydaktycznych. Do uczenia cierpliwości mi brakuje; więc tego nie robię, tym bardziej teraz – kiedy nie muszę. Również moje ubogie doświadczenie literackie nie upoważnia do udzielania porad. Poniższy tekst jest próbą zrozumienia zjawiska nieustannej popularyzacji procesów, które ze świata literatury powinny zniknąć. Jednocześnie pragnę podzielić się ...

Koniec antropocenu?

Susza. Głód. Wojny. Wielkie wymieranie. Rozpad społeczeństwa. Utrata człowieczeństwa. Nie lubię zaczynać w ten sposób – dosadnie, wręcz brutalnie. Ale zdarza się, zwłaszcza kiedy czasu jest mało, że pragmatyzm pozostaje jedyną rozsądną opcją. „Boję się o ludzi, którzy doświadczą tego, co będzie się działo przez kolejne dziewięćdziesiąt lat (…)” * ...

David Albahari / Götz i Meyer

Lubię tylko te książki o tragediach XX wieku, które ujmują temat dyskretnie jak „Austerlitz” Sebalda albo w sposób pokrętny i zakamuflowany jak „Zakład kąpielowy” Augustina czy „Tynset” Hildesheimera, wszystkie przytaczane już na tych łamach, choć wiele księżyców temu, by posłużyć się kalką językową w najgorszym guście. Albahari próbuje autorskiego podejścia. ...

Życie i śmierć samotnych gołębi

„Na południe od Brazos” Larry’ego McMurtry’ego to opasłe tomiszcze. Całość liczy sobie niespełna 900 stron – razem z posłowiem i klimatycznymi zdjęciami, w tym z epoki Dzikiego Zachodu. Bo to właśnie w tych czasach dzieje się opisana historia (około 1876 roku, już po Little Bighorn). Tak więc mamy do czynienia ...

NAJAZD OBCYCH Z PIWNICY / JACK FINNEY / INWAZJA PORYWACZY CIAŁ / WYMIARY

Jack Finney, Inwazja porywaczy ciał, Wydanie II, Czerwonak, listopad 2023. Inwazja porywaczy ciał to klasyczna już powieść science fiction, opublikowana w 1954 roku przez Jacka Finneya. Rzecz jest cholernie sugestywna i porywająca, co poprzeć mogę nie tylko moimi subiektywnymi wrażeniami, ale też faktem, że przez tych ...

APOCALYPSE (HERE AND) NOW! / MACIEJ SZMAJDZIŃSKI / WYGNANI Z RAJU

Maciej Szmajdziński, Wygnani z raju, Warbook, Ustroń, 2023 Z postapokalipsą mam taki problem, że za sprawą czytania Philipa Dicka, grania w Fallouty i obejrzenia mnóstwa filmów w tej tematyce, nieodwołalnie stopiła się ona w mojej wyobraźni z opustoszałą Ameryką Północną - wiecie o co chodzi - ...

GROZA I PYRY – OMNIFAGUS – RAFAŁ NAWROCKI

Robert Nawrocki, Omnifagus, Wydawnictwo Vesper, 2023 No, to jakiś już czas temu wylądowałem z lekturą OMNIFAGUSA, zbioru opowiadań grozy Rafała Nawrockiego, krążących swoją tematyką wokół szeroko pojętych miejskich legend, creepy past i weird fiction – to wystarczyło by kupić moje zainteresowanie, zaś dodatkowy smaczek w postaci ...