Type and press Enter.

WOJNA TWOJEGO STAREGO / JOHN SCALZI / WOJNA STAREGO CZŁOWIEKA

John Scalzi, Wojna starego człowieka, Wydawnictwo Vesper, 2024 Trzeba zacząć od tego, że przy Wojnie starego człowieka Johna Scalziego bawiłem się przednio – koncept werbowania do armii siedemdziesięciopięciolatków i wysyłania ich na rubieże znanego wszechświata do walki w obronie świeżo założonych kolonii jest tak absurdalny, że ...

Dzieciaki na rowerach ratują świat. „Magiczne lata” McCammona opowieścią o każdym z nas

Kids on bikes to dość specyficzny gatunek (a raczej wariacja gatunkowa, zderzenie różnych motywów i wątków). Specyficzny, bo wydawałoby się, że ograniczony w swojej formie, łatwy do wyeksploatowania, a przez to – powtarzalny. Tymczasem to właśnie on dostarczył mi kilka cudownych historii, absolutnie topowych, do których będę regularnie wracał, dopóki ...

KSENODYPLOMACJA (CZYLI NIECH OBCY CZUJĄ SIĘ JAK U SIEBIE W DOMU, ALE NA WSZELKI WYPADEK ZAKLUCZMY DRZWI I ZAMKNIJMY OKNA) / PYŁEK W OKU BOGA

Larry Niven, Jerry Pournelle, Pyłek w oku Boga, Wydawnictwo Wesper, Czerwonak, maj 2024 Pyłek w oku Boga, wydana właśnie na nowo w ramach cyklu Wymiary książka Larry’ego Nivena i Jerry’ego Pournelle’a, to wciąż intrygujące, choć mające już pół wieku, podejście do tematu pierwszego kontaktu. Rozbudowana, pełna ...

Narkotyki, pustynia, czaszki i nieśmiertelność / KSIĘGA CZASZEK / ROBERT SILVERBERG

Księga Czaszek to jest książka będąca mocno na pograniczu – pograniczu gatunków, nastrojów, opowieści, fikcji i rzeczywistości i pewnie jeszcze kilku inszych rzeczy. I chociaż opowieść o czwórce przyjaciół przemierzających Stany Zjednoczone w poszukiwaniu tajemniczego bractwa mającego zapewnić im nieśmiertelność, na pierwszy rzut oka wydaje się naciągana i naiwna, już ...

O niegodziwości w świecie literatury. Dlaczego ją wspieramy?

Nigdy nie miałem zapędów dydaktycznych. Do uczenia cierpliwości mi brakuje; więc tego nie robię, tym bardziej teraz – kiedy nie muszę. Również moje ubogie doświadczenie literackie nie upoważnia do udzielania porad. Poniższy tekst jest próbą zrozumienia zjawiska nieustannej popularyzacji procesów, które ze świata literatury powinny zniknąć. Jednocześnie pragnę podzielić się ...

Koniec antropocenu?

Susza. Głód. Wojny. Wielkie wymieranie. Rozpad społeczeństwa. Utrata człowieczeństwa. Nie lubię zaczynać w ten sposób – dosadnie, wręcz brutalnie. Ale zdarza się, zwłaszcza kiedy czasu jest mało, że pragmatyzm pozostaje jedyną rozsądną opcją. „Boję się o ludzi, którzy doświadczą tego, co będzie się działo przez kolejne dziewięćdziesiąt lat (…)” * ...

David Albahari / Götz i Meyer

Lubię tylko te książki o tragediach XX wieku, które ujmują temat dyskretnie jak „Austerlitz” Sebalda albo w sposób pokrętny i zakamuflowany jak „Zakład kąpielowy” Augustina czy „Tynset” Hildesheimera, wszystkie przytaczane już na tych łamach, choć wiele księżyców temu, by posłużyć się kalką językową w najgorszym guście. Albahari próbuje autorskiego podejścia. ...

Życie i śmierć samotnych gołębi

„Na południe od Brazos” Larry’ego McMurtry’ego to opasłe tomiszcze. Całość liczy sobie niespełna 900 stron – razem z posłowiem i klimatycznymi zdjęciami, w tym z epoki Dzikiego Zachodu. Bo to właśnie w tych czasach dzieje się opisana historia (około 1876 roku, już po Little Bighorn). Tak więc mamy do czynienia ...

NAJAZD OBCYCH Z PIWNICY / JACK FINNEY / INWAZJA PORYWACZY CIAŁ / WYMIARY

Jack Finney, Inwazja porywaczy ciał, Wydanie II, Czerwonak, listopad 2023. Inwazja porywaczy ciał to klasyczna już powieść science fiction, opublikowana w 1954 roku przez Jacka Finneya. Rzecz jest cholernie sugestywna i porywająca, co poprzeć mogę nie tylko moimi subiektywnymi wrażeniami, ale też faktem, że przez tych ...

APOCALYPSE (HERE AND) NOW! / MACIEJ SZMAJDZIŃSKI / WYGNANI Z RAJU

Maciej Szmajdziński, Wygnani z raju, Warbook, Ustroń, 2023 Z postapokalipsą mam taki problem, że za sprawą czytania Philipa Dicka, grania w Fallouty i obejrzenia mnóstwa filmów w tej tematyce, nieodwołalnie stopiła się ona w mojej wyobraźni z opustoszałą Ameryką Północną - wiecie o co chodzi - ...

GROZA I PYRY – OMNIFAGUS – RAFAŁ NAWROCKI

Robert Nawrocki, Omnifagus, Wydawnictwo Vesper, 2023 No, to jakiś już czas temu wylądowałem z lekturą OMNIFAGUSA, zbioru opowiadań grozy Rafała Nawrockiego, krążących swoją tematyką wokół szeroko pojętych miejskich legend, creepy past i weird fiction – to wystarczyło by kupić moje zainteresowanie, zaś dodatkowy smaczek w postaci ...

INNA KOSMOGONIA / BOGOWIE PEGANY / LORD DUNSANY

Lord Dunsany, Bogowie Pegany, Wydawnictwo Vesper, Czerwonak 2023 Opowiadać historie i słuchać historii – to są ludzkie gry. Bardzo ludzkie. Wymyśliliśmy sobie nawet literaturę, to jest zbiór zastygłych historii, do których mamy dostęp nawet, gdy nikt w pobliżu do opowiadania się nie kwapi. Takie magazynowanie opowieści ...

ŚWIETLANA PRZYSZŁOŚĆ / CYBERPUNK 2077: BEZ_PRZYPADKU / RAFAŁ KOSIK

Rafał Kosik, Cyberpunk 2077: Bez_Przypadku, Powergraph, Warszawa, 2023 Mały wstęp dla tych, którzy w gamingowym świecie nie siedzą. W 2013 roku na Youtube pojawił się trailer powstającej gdy średniej wielkości polskiego studia CD Projekt RED – Cyberpunka 2077 – przyszłe lata należały jednak do innego tytułu: ...

WYOBRAŻONE ŻYCIE / JAMES TREFIL / MICHAEL SUMMERS

James Trefil, Michael Summers, Wyobrażone życie, Copernicus Center Press, Kraków 2020 Statek nie tylko bawi, ale także uczy i dziś, w ramach tej drugiej działalności rekomendował będę książkę popularnonaukową, przy której, swoją drogą, nieźle ubawić także się można. Jest to zatem sytuacja z rodzaju sytego wilka ...

SŁODKA ZIEMIA / MICHAŁ GOŁĘBIOWSKI

Michał Gołębiowski, Słodka Ziemia, Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków, 2023 To jest pełne życia, tętniące i rozmaite pisanie o żywym świecie. Autor jest tutaj zachwyconym świadkiem, który swoją relację ze świata chłodzi głębszym namysłem i odniesieniem do mnóstwa treści kultury i popkultury. Właśnie – w pisaniu Gołębiowskiego ważne jest to, że ...

PRAWDA MIESZKA W GŁĘBINIE / ROZGWIAZDA / WATTS

Peter Watts, Rozgwiazda, Wydawnictwo Vesper, Czerwonak, czerwiec 2023 No, to wylądowałem z Rozgwiazdą, wydaną właśnie na nowo debiutancką powieścią Petera Wattsa, oryginalnie powstałą w 1999 roku (to dość ważne, biorąc pod uwagę trafność i aktualność niektórych z poruszanych tematów, ale o tym później), książkę czytałem zresztą po raz drugi, ale ...

NIEWIDZIALNY CZŁOWIEK / H.G. WELLS

Za mną lektura Niewidzialnego Człowieka od Wellsa. A ja pisanie Wellsa szalenie szanuję, ogólnie bardzo, ale to bardzo lubię wszystkich tych twórców piszących gdzieś na pograniczu XIX i XX wieku, zwłaszcza w kiełkującym dopiero science fiction, w fantastyce i grozie – tych zakamarkach literatury, które poza opowiadaną historią, skupiają się ...

PAN CIEMNOŚCI / ROBERT SILVERBERG

Pan Ciemności Roberta Silverberga to jest książka o szalenie długiej, dziwnej, przerażającej momentami drodze, jaką można przejść w jednym życiu. Rzecz o życiu Andrew Battela – sam Battel był rzeczywistą postacią historyczną, angielskim podróżnikiem z przełomu XVI i XVII wieku – Pan Ciemności nie jest jednak jego wiernym życiorysem, a ...

O SERCU BIJĄCYM W UKRYCIU / SEGRETARIO / MACIEJ HEN

O tym, że Maciej Hen pisze Segretaria, że akcja toczy się w piętnastowiecznym Krakowie, że będzie to powieść epistolarna dowiedziałem się mniej więcej dwa lata temu, i od tamtej pory czekam z wielką niecierpliwością, mając w pamięci to, co autor potrafi wywinąć, gdy zabiera się za pisanie w ogóle, ze ...

PĘKNIĘTY ŚWIAT / ROZDARCIE / MAURYCY NOWAKOWSKI

Za mną lektura Rozdarcia Maurycego Nowakowskiego, autora tworzącego do tej pory kryminały i książki o tematyce muzycznej, których zazwyczaj nie czytuję, na tę nową rzuciłem się jednak z wielką ciekawością, jest ona bowiem dystopią, a dystopijne wizje cenię i z błogością (podszytą pewnym niepokojem) czytuję! Dostajemy zatem wizję Europy, która ...

Lektura wtóra / Ernst Augustin / Zakład kąpielowy

A gdybyście przyjechali do sanatorium, a tam wcale nie czekałyby nieprzyzwoita wyżerka, kawa i koniak, błogie leżakowanie pod kocami z wielbłądziej wełny, tylko koszmar, pętla niepojętych zdarzeń, z której nie sposób się wyrwać? I gdyby nie było do końca wiadomo, czy to na pewno wy przyjechaliście, czy jednak ktoś inny, ...

APOKRYFY POLSKIE O ŚWIĘTYCH I CZARTACH, XSIĘGA OSMA / ŚWIĘTY WINCENTY FERRERIUSZ

A Wincenty Ferreriusz to jest święty co to zawsze się do czegoś śpieszy, co to doczekać się nie może i wiecznie na wieczność czeka. Raz na jakiś czas wymyka się z nieba, na ziemię po drabinie schodzi, powoli i ostrożnie bo trąbę ze sobą taszczy, będzie chodził po ulicach i ...

PORADNIK NIEDZIELNEGO CZYTELNIKA #1 / OKŁADKA

Przychodzi (albo i nie przychodzi) taki dzień w życiu człowieka, w którym staje się on czytelnikiem. Czasem jest to pierwsza przeczytana w życiu książka, czasem któraś z kolei szkolna lektura, która miast na śmietnik pamięci trafia prosto w młodzieńcze serce i zostaje tam już na zawsze, czasem to czytadło po ...

Po pierwsze wątpić / Jan Józef Szczepański / Dziennik 1957-1963

Dwa są wielkie tematy tego dziennika. Pierwszym, niekoniecznie może oryginalnym, jest przemijanie. Bardzo wcześnie zyskuje Szczepański jego świadomość i od tego momentu wszystkie opisywane wydarzenia przesłania jego cień, nienachalny, lecz stale obecny. Drugi z wielkich tematów jest mi zaś szczególnie bliski, podobnie jak i sam autor. Cały tom przeniknięty jest ...

HRABAL – MIASTECZKO, W KTÓRYM CZAS SIĘ ZATRZYMAŁ

No, to skończyłem czytać Miasteczko, w którym czas się zatrzymał Hrabala. Zapytacie – co tam nowego u Hrabala? Odpowiem: to samo co zawsze. To samo, to znaczy najlepsze czytanie, na jakie trafić można. Miasteczko pisał Hrabal w 1973 roku, zaś impulsem do pisania były problemy zdrowotne – pisarz nie domagał ...

Do czego służy naród / Oksana Zabużko / Planeta Piołun

Jest coś fascynującego w sposobie, w jaki intelektualiści postrzegają zjawiska w innych, dodatkowych kategoriach, dostrzegają między nimi sekretne powiązania, kroją nożem rzeczywistość i ukazują ją warstwa po warstwie. Eseje Zabużko uświadomiły mi moją ślepotę w kwestii Putina, ukazały jego działania wpisane w szerszy kontekst konsekwentnie realizowanego od lat planu. Mojej ...

Józef Wittlin / Orfeusz w piekle XX wieku

To była znajomość, która trwała ponad miesiąc, nie tyle nawet ze względu na obszerność tego zbioru, w wydaniu Instytutu Literatury poszerzonego jeszcze o obficie zakrojone i nie zawsze niezbędne przypisy, ale przede wszystkim z uwagi na intensywność zawartych tu treści, co fascynujące, przekazanych w sposób przejrzysty i czytelny. Wittlin od ...

O słowo za dużo / Dino Buzzati / Sześćdziesiąt opowiadań

Kto normalny rozpoczyna zbiór sześćdziesięciu opowiadań arcydziełem? Buzzati to niewątpliwie autor z wyższej półki. Jego wyobraźnia jest nieograniczona; światy, jakie buduje – zniewalające. Tworzy fantastyczne fabuły i nie zawsze potrzebuje do tego fantastycznych rekwizytów. Nastrój jest często baśniowy; rzeczywistość pozornie zwyczajna nagle zyskuje dodatkowy wymiar, zdradza swą inność jakimś obcym ...

Michał K. Pawlikowski / Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego

To książka interesująca już choćby ze względu na swą formę, stanowi bowiem autobiografię zakamuflowaną pod postacią powieści, w której młodzieńcze przeżycia autora przypisane są bohaterowi o fikcyjnym nazwisku. Kamuflaż jest mocno umowny, a jednak fikcja Tadeusza Ipohorskiego-Irteńskiego być może odrobinę ośmiela Pawlikowskiego do szczerości, a nawet pewnej niefrasobliwości w odkrywaniu ...

Z METAFORĄ NA SŁOŃCE #1 / IZABELA FIETKIEWICZ-PASZEK

„Krótka piłka” to cykliczny vlog literacki prowadzony od lutego 2021 przez poetkę i animatorkę kultury Izabelę Fietkiewicz-Paszek, związaną z Miejską Biblioteką Publiczną im. Adama Asnyka w Kaliszu. Vlog nagrywany jest w filii nr 6 MBP, która mieści się w historycznym budynku dawnej łaźni przy Obozie Legionistów w Szczypiornie, legendarnym miejscu ...

Opowiadanie mitu / Wilhelm Mach / Życie duże i małe

Wilhelm Mach, dziś zupełnie zapomniany, był w latach 60. gorącym nazwiskiem na literackiej scenie PRL-u i aktywnym uczestnikiem środowiskowego życia. Z sympatią, a nawet czułością, wspominają go Kazimierz Brandys i Józef Hen, ale także Marek Nowakowski; mniej ciepłe słowa ma dla niego Leopold Tyrmand. Postanowiłem na własne oczy przekonać się, ...

Bohdan Korzeniewski / Było, minęło… Wspomnienia

Tematyka przeraźliwych doświadczeń XX wieku – obozów koncentracyjnych, łagrów, masowych mordów, samej wojny – wciąż nas fascynuje. Metody deskrypcji tych doświadczeń są rozmaite, od suchych, pozbawionych komentarza raportów Nałkowskiej czy Borowskiego aż po przesłodzoną, fałszującą fabularyzację, komercjalizującą tragedię i zawierającą obowiązkowe słowo klucz w tytule. Ja osobiście najbardziej lubię czytać ...