Statek Głupców – strona o aspiracjach awanturniczo-kulturalnych

PORTRET PAMIĘCIOWY, OBRAZ MAŁGORZATY WÓJCIK / BLEJTRAM #21

on 12 sierpnia 2022 by niesławne p

Co koty pamiętają z dni?, zapytuje poeta. A co my pamiętamy z dni, co my pamiętamy z ludzi, których spotykamy, mijamy, z którymi jesteśmy, co pamiętamy z siebie samych, z tego co przeżywamy, odczuwamy? Wszystkie te pytania zdają się zajmować Małgorzatę Wójcik w jej obrazie Portret pamięciowy, obrazie, którym wygrała ...

Literatura literatura piękna proza

Lektura wtóra / Ernst Augustin / Zakład kąpielowy

on 24 lipca 2022 by utracjusz

A gdybyście przyjechali do sanatorium, a tam wcale nie czekałyby nieprzyzwoita wyżerka, kawa i koniak, błogie leżakowanie pod kocami z wielbłądziej wełny, tylko koszmar, pętla niepojętych zdarzeń, z której nie sposób się wyrwać? I gdyby nie było do końca wiadomo, czy to na pewno wy przyjechaliście, czy jednak ktoś inny, ...

Baśń Literatura proza Religia

APOKRYFY POLSKIE O ŚWIĘTYCH I CZARTACH, XSIĘGA OSMA / ŚWIĘTY WINCENTY FERRERIUSZ

on 28 czerwca 202228 czerwca 2022 by niesławne p

A Wincenty Ferreriusz to jest święty co to zawsze się do czegoś śpieszy, co to doczekać się nie może i wiecznie na wieczność czeka. Raz na jakiś czas wymyka się z nieba, na ziemię po drabinie schodzi, powoli i ostrożnie bo trąbę ze sobą taszczy, będzie chodził po ulicach i ...

Muzyka

INSTRUMENTALNA SAGA RODZINNA #1 / BĘBEN

on 24 czerwca 202224 czerwca 2022 by niesławne p

A tak, tak, nie, nie, to, to, to… to oczywiście, że tak. Dziadka bębna to ja pamiętam dobrze! No, dobrze zapadł mi w pamięć. Dziadek bęben, tak. Jak tak go wspominam to widzę, jak stoi, cały taki postawny i dumny, siłacz taki, mocarz, atleta. I to drewno jego takie topornie ...

Literatura

PORADNIK NIEDZIELNEGO CZYTELNIKA #1 / OKŁADKA

on 21 czerwca 202221 czerwca 2022 by niesławne p

Przychodzi (albo i nie przychodzi) taki dzień w życiu człowieka, w którym staje się on czytelnikiem. Czasem jest to pierwsza przeczytana w życiu książka, czasem któraś z kolei szkolna lektura, która miast na śmietnik pamięci trafia prosto w młodzieńcze serce i zostaje tam już na zawsze, czasem to czytadło po ...

dzienniki Literatura

Po pierwsze wątpić / Jan Józef Szczepański / Dziennik 1957-1963

on 19 czerwca 202220 czerwca 2022 by utracjusz

Dwa są wielkie tematy tego dziennika. Pierwszym, niekoniecznie może oryginalnym, jest przemijanie. Bardzo wcześnie zyskuje Szczepański jego świadomość i od tego momentu wszystkie opisywane wydarzenia przesłania jego cień, nienachalny, lecz stale obecny. Drugi z wielkich tematów jest mi zaś szczególnie bliski, podobnie jak i sam autor. Cały tom przeniknięty jest ...

Literatura proza

POD SKRZYDŁAMI NIKE #9 / FRISCH / STILLER

on 17 czerwca 2022 by niesławne p

Z żadną jeszcze książką tak srodze, jak ze Stillerem od Frischa się nie tłukłem. I jest w tym w sumie głównie moja wina, bo Szwajcar ze swoją cegłą trafił prosto w apogeum mojego czytelniczego kryzysu, z którego dopiero powoli zaczynam się zbierać, a to straszna gaduła jest i do tego ...

Bez kategorii

PTAKI WIERCHOWINY – ÁDÁM BODOR

on 10 czerwca 2022 by niesławne p

No, to skończyłem Ptaki Wierchowiny, powieść węgierskiego pisarza, Ádáma Bodora, książkę cholernie dobrą. Chyba najbardziej wyróżniają się Ptaki podejściem do narracji – autor nie opowiada nam tutaj liniowej historii, która niby kopnięty kłębek wełny rozpoczyna się w punkcie A i powoli toczy się i rozwija, aż nie dotrze do punktu ...

Literatura literatura piękna proza

HRABAL – MIASTECZKO, W KTÓRYM CZAS SIĘ ZATRZYMAŁ

on 6 czerwca 2022 by niesławne p

No, to skończyłem czytać Miasteczko, w którym czas się zatrzymał Hrabala. Zapytacie – co tam nowego u Hrabala? Odpowiem: to samo co zawsze. To samo, to znaczy najlepsze czytanie, na jakie trafić można. Miasteczko pisał Hrabal w 1973 roku, zaś impulsem do pisania były problemy zdrowotne – pisarz nie domagał ...

eseje Literatura

Do czego służy naród / Oksana Zabużko / Planeta Piołun

on 29 maja 2022 by utracjusz

Jest coś fascynującego w sposobie, w jaki intelektualiści postrzegają zjawiska w innych, dodatkowych kategoriach, dostrzegają między nimi sekretne powiązania, kroją nożem rzeczywistość i ukazują ją warstwa po warstwie. Eseje Zabużko uświadomiły mi moją ślepotę w kwestii Putina, ukazały jego działania wpisane w szerszy kontekst konsekwentnie realizowanego od lat planu. Mojej ...

Kino

MEMORIA

on 25 maja 202225 maja 2022 by niesławne p

Dla niektórych oglądanie filmów jest przygodą. To nie tylko obraz, dźwięk, aktorzy, czas na oderwanie się od codzienności, a całe doznanie, w którym można się zanurzyć. Jaki więc fundament fabularny postawiono na poczet tej przygody? Główną bohaterką jest Jessica - brytyjska botaniczka odwiedzająca chorą siostrę w kolumbijskiej Bogocie. Istotniejszy jest ...

Kino obok SF

WSZYSTKO / WSZĘDZIE / NARAZ

on 17 maja 202217 maja 2022 by niesławne p

Już kilka razy siadałem do pisania tekstu o Wszystko wszędzie naraz – kinowej rewelacji duetu dwu Danieli: Kwana i Scheinerta – kilka razy siadałem i za każdym razem parę akapitów szło w kosz. Bo tu za bardzo nie chodzi o napisanie, czy film jest dobry, czy nie, ale o zaznaczenie ...

eseje Literatura

Józef Wittlin / Orfeusz w piekle XX wieku

on 15 maja 2022 by utracjusz

To była znajomość, która trwała ponad miesiąc, nie tyle nawet ze względu na obszerność tego zbioru, w wydaniu Instytutu Literatury poszerzonego jeszcze o obficie zakrojone i nie zawsze niezbędne przypisy, ale przede wszystkim z uwagi na intensywność zawartych tu treści, co fascynujące, przekazanych w sposób przejrzysty i czytelny. Wittlin od ...

Literatura Opowiadania proza

O słowo za dużo / Dino Buzzati / Sześćdziesiąt opowiadań

on 10 kwietnia 2022 by utracjusz

Kto normalny rozpoczyna zbiór sześćdziesięciu opowiadań arcydziełem? Buzzati to niewątpliwie autor z wyższej półki. Jego wyobraźnia jest nieograniczona; światy, jakie buduje – zniewalające. Tworzy fantastyczne fabuły i nie zawsze potrzebuje do tego fantastycznych rekwizytów. Nastrój jest często baśniowy; rzeczywistość pozornie zwyczajna nagle zyskuje dodatkowy wymiar, zdradza swą inność jakimś obcym ...

Bez kategorii

PAMIĘĆ DREWNA / PAWEŁ ARMATA / BLEJTRAM #20

on 30 marca 202230 marca 2022 by niesławne p

Jest w mojej szkole podstawowej sala z numerem osiem, taki numer nosiła przynajmniej osiem lat temu. Ósemka jest na piętrze i dostęp do niej miało się dopiero od klasy czwartej. Gdy więc wkroczyliśmy do niej, wydała się nam większa, bardziej stonowana i poważna niż klasy w których byliśmy do tej ...

Bez kategorii

FASTRYGI / PAWEŁ ARMATA / BLEJTRAM #19

on 23 marca 2022 by niesławne p

* Pod nieobecną gwiazdą rośnie drzewo. Mówi się, że drzewa rosną w górę, ale tak naprawdę bardziej niż w górę, rosną w pustą przestrzeń wokół, w każdą stronę. Rosną rytmicznie, jest w tym muzyka, to werbel świata, którego nie usłyszymy, bo to bicie zbyt wolne na nasze uszy. Nikt nie ...

autobiografie Literatura literatura piękna proza

Michał K. Pawlikowski / Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego

on 20 marca 2022 by utracjusz

To książka interesująca już choćby ze względu na swą formę, stanowi bowiem autobiografię zakamuflowaną pod postacią powieści, w której młodzieńcze przeżycia autora przypisane są bohaterowi o fikcyjnym nazwisku. Kamuflaż jest mocno umowny, a jednak fikcja Tadeusza Ipohorskiego-Irteńskiego być może odrobinę ośmiela Pawlikowskiego do szczerości, a nawet pewnej niefrasobliwości w odkrywaniu ...

poezja

Z METAFORĄ NA SŁOŃCE #1 / IZABELA FIETKIEWICZ-PASZEK

on 18 marca 202218 marca 2022 by niesławne p

„Krótka piłka” to cykliczny vlog literacki prowadzony od lutego 2021 przez poetkę i animatorkę kultury Izabelę Fietkiewicz-Paszek, związaną z Miejską Biblioteką Publiczną im. Adama Asnyka w Kaliszu. Vlog nagrywany jest w filii nr 6 MBP, która mieści się w historycznym budynku dawnej łaźni przy Obozie Legionistów w Szczypiornie, legendarnym miejscu ...

Literatura literatura piękna

Opowiadanie mitu / Wilhelm Mach / Życie duże i małe

on 6 marca 2022 by utracjusz

Wilhelm Mach, dziś zupełnie zapomniany, był w latach 60. gorącym nazwiskiem na literackiej scenie PRL-u i aktywnym uczestnikiem środowiskowego życia. Z sympatią, a nawet czułością, wspominają go Kazimierz Brandys i Józef Hen, ale także Marek Nowakowski; mniej ciepłe słowa ma dla niego Leopold Tyrmand. Postanowiłem na własne oczy przekonać się, ...

autobiografie dzienniki Literatura

Bohdan Korzeniewski / Było, minęło… Wspomnienia

on 20 lutego 202221 lutego 2022 by utracjusz

Tematyka przeraźliwych doświadczeń XX wieku – obozów koncentracyjnych, łagrów, masowych mordów, samej wojny – wciąż nas fascynuje. Metody deskrypcji tych doświadczeń są rozmaite, od suchych, pozbawionych komentarza raportów Nałkowskiej czy Borowskiego aż po przesłodzoną, fałszującą fabularyzację, komercjalizującą tragedię i zawierającą obowiązkowe słowo klucz w tytule. Ja osobiście najbardziej lubię czytać ...

Literatura literatura piękna proza

Bardzo krótko / Wolfgang Hildesheimer / Tynset

on 6 lutego 2022 by utracjusz

Powieści o największej tragedii XX wieku czytam już tylko pod warunkiem, że są wyjątkowe; i gdybym wiedział, że „Tynset” zahacza o ten temat, nie sięgnąłbym po niego. Ale to właśnie rzecz wyjątkowa i tajemnicza, a nieliczne wzmianki pozwalające rozszyfrować materię, która tak gniecie narratora, są zakamuflowane i opatrzone pieczęciami, jakie ...

autobiografie eseje Literatura literatura piękna proza

JAK SIĘ TWORZY POWIEŚĆ / UNAMUNO

on 4 lutego 20224 lutego 2022 by niesławne p

Jak się tworzy powieść Miguela de Unamuno, to tekst tak gęsto obrosły kolejnymi warstwami, że już samo przekopywanie się przez nie, przedzieranie w głąb w poszukiwaniu jego sedna, sensu i spotkania z autorem jest dobrym powodem do sięgnięcia po książkę. Te warstwy sięgają poza sam utwór – dotyczą nie tylko ...

Bez kategorii

CZTERY PUSTE KRAJOBRAZY / NĘDZA II – IZABELA SIEMIĄTKOWSKA / BLEJTRAM #18

on 28 stycznia 202228 stycznia 2022 by niesławne p

1. Jest sen, wychodzę w nim przed dom, a tam czeka już na mnie to wielkie nic, na co dzień kryjące się gdzieś za rogiem. Przez chwilę nie wiem: czy to mgła w końcu po mnie przyszła, czy to chmury szorują brzuchami po ziemi, a może ktoś w nocy, gdy ...

Komiks

ŻYCZENIA OD ASTERIKSA (4) JAK JUŻ MUSISZ WALCZYĆ, WALCZ ZE SOBĄ

on 26 stycznia 202226 stycznia 2022 by niesławne p

Kiedy w jednym miejscu gromadzi się zbyt wielu ludzi o identycznych ambicjach, pewne są dwie konsekwencje: bezwzględna walka i brak zwycięzcy. Miejsca jest po prostu za mało. Doskonale świadczy o tej prawdzie znane "gdzie dwóch się bije...". Tyle że ten trzeci nie jest zwycięzcą walki dwóch. On po prostu dostaje ...

Literatura Opowiadania

Bardzo krótko / Barbara Sadurska / W ruchu

on 23 stycznia 2022 by utracjusz

„W ruchu” to książka szczególna. Wydana przez Małopolski Instytut Kultury w nakładzie czterech tysięcy egzemplarzy i dystrybuowana bezpłatnie (oraz skutecznie – spróbujcie ją dostać!), mieści osiem historii, z których cztery dzieją się w Krakowie, a cztery gdzie indziej w Małopolsce. Pierwsze opowieści zaczynają się jeszcze w XIX wieku, by niespiesznie ...

Malarstwo obok

OGRODY SUCHEGO KRAJOBRAZU / IWA KRUCZKOWSKA-KRÓL / BLEJTRAM #17

on 21 stycznia 202221 stycznia 2022 by niesławne p

Japoński ogród zen, piach ułożony w linie i okręgi, grupa ludzi siedzi na tarasie, patrzy przed siebie, kamienie spoczywają w bezruchu, słońce liże je po grzbietach. Jest cisza, jest światło, jest spokój. Świat z jakichś przyczyn lubi te rzeczy: linie, warstwy, okręgi, sfery. Jeśli przekroić go wzdłuż, szybko okaże się, ...

Komiks Literatura

ŻYCZENIA OD ASTERIKSA (3) DYSTANS DO SIEBIE

on 19 stycznia 2022 by niesławne p

Trudno żyć z tymi, którzy wszystko biorą do siebie. Każdy zna tę pokusę, ten korzeń wrastający głębiej i głębiej. W końcu własny pępek zrasta się z pępkiem świata. Ten śmieszny wklęsły guzik gdzieś w połowie drogi od stóp do głów. Asteriks i Obeliks wybierają się do Szwajcarii, aby zdobyć srebrną ...

Literatura literatura piękna proza

Bardzo krótko / Jorge Luis Borges / Alef

on 16 stycznia 2022 by utracjusz

To nie była moja pierwsza lektura tego zbioru. Ale uprzednio podchodziłem do Borgesa bezkrytycznie, w otępiałym zachwycie, tym razem pojawiły się zaś pewne wątpliwości. Najbardziej przemawia bowiem do mnie erudycja w wydaniu dyskretnym, tymczasem w „Alefie” zbyt często jest ona demonstracyjna, choć wciąż tę dyskretność usiłuje symulować. Chwilami wydawało mi ...

Literatura literatura piękna

Dvořáková / Wrony

on 14 stycznia 202214 stycznia 2022 by niesławne p

Za Wrony Petry Dvořákovej wziąłem się z kilku powodów. Najważniejszym była okładka, der Mensch ist doch ein Augentier, poza tym nie zaniedbywałem nauki o pięknie i obcowanie z rzeczami estetycznie dodatnimi sprawia mi zwyczajnie przyjemność. A okładka i ilustracje w wykonaniu Terezy Basařovej zwyczajnie dostarczają. Po drugie sięgam ze względu ...

Komiks obok

ŻYCZENIA OD ASTERIKSA (2) / WRÓŻBITA

on 12 stycznia 2022 by niesławne p

Wyobraźcie sobie rozszalałą burzę. Huragan. Powódź stulecia. Potężny wstrząs gospodarczy. Rekordową bessę na giełdzie. Epidemię nieznanej choroby. Na to wszystko przychodzi ktoś cały na biało i zapewnia, że wszystko będzie dobrze, a Wasze skryte i jawne marzenia się spełnią. Mieszkańcy słynnej galijskiej osady najbardziej boją się, że niebo spadnie im ...

Literatura

MAM NA IMIĘ NIE MAM / KATARZYNA MICHALCZAK

on 11 stycznia 202211 stycznia 2022 by niesławne p

Odkładam właśnie na półkę Mam na imię nie mam, książkę Katarzyny Michalczak. I pierwszą rzeczą jaką mogę o niej powiedzieć to to, że wszystko jest tutaj połamane i pogięte: zaczynając od tytułu przez język i narrację, a na historiach bohaterów kończąc. I nie jest to wcale zarzut, myślę sobie, może ...

Filozofia Nauka

MICHAŁ HELLER – NIESKOŃCZENIE WIELE WSZECHŚWIATÓW

on 7 stycznia 20227 stycznia 2022 by niesławne p

Jakoś tak ostatnio wyszło, że wpadłem dość mocno w kosmologię, na półkę odkładam już zdaje się trzecią z kolei książkę poświęconą nauce o kosmosie w największych skalach – w tym wypadku skalach nawet większych, bo ksiądz Heller w swojej zeszłorocznej książce, Nieskończenie wiele wszechświatów, jak można się domyślić zabrał się ...

Komiks Literatura

ŻYCZENIA OD ASTERIKSA (1)

on 4 stycznia 20224 stycznia 2022 by niesławne p

Co jakiś czas odzywa się do mnie stary przyjaciel. Znamy się ponad dwadzieścia lat. Nazywa się Asteriks i przedstawiać go raczej nie trzeba. Asteriks jest dobry i gwałtowny. Druid Panoramiks jest dobry i stateczny. Odkąd się z nimi zaprzyjaźniłem, życzyłem samemu sobie, bym umiał łączyć ich natury w odpowiednich sytuacjach. ...

Literatura literatura piękna proza

Adam Bodor / Okręg Sinistra

on 2 stycznia 20223 stycznia 2022 by utracjusz

Bodor to pisarz osobny. Napisał osobną książkę, w której złapał w pułapkę totalitaryzmy, które łapią w pułapkę ludzi. Sportretowany tu Dobrin to świat istniejący gdzieś tuż obok, ale z jego mieszkańcami nie można się porozumieć, nie można ich już uratować. Pozwolili, by ich wola słabła z każdym dniem, by nikczemna ...

Literatura Nauka Religia

JEDNA CHWILA W DZIEJACH WSZECHŚWIATA / LEMAÎTRE / HELLER

on 28 grudnia 2021 by niesławne p

Michał Heller, Jedna chwila w dziejach wszechświata, Lemaître i jego kosmos, Copernicus Center Press, Kraków, 2020. Skończyłem właśnie lekturę kolejnej książki Michała Hellera, choć jeśli chodzi o autorstwo, sprawa wymaga drobnego doprecyzowania – Jedna chwila w dziejach wszechświata nie tylko mówi o życiu Georgesa Lemaître’a, ale też oddaje głos samemu ...