Nathaniel Hawthorne – Dom o Siedmiu Szczytach

„Dom o Siedmiu Szczytach” opublikowana w 1851 roku jest trzecią powieścią Nathaniela Hawthorne’a. Niektóre z motywów powieści można znaleźć w jego poprzednich pracach, szczególnie w „Legends of the Province House” i „Peter Goldthwaite’s Treasure”. W obu tych opowieściach, podobnie jak w tej, Hawthorne bada kwestie klasowe i pogoń za bogactwem na tle niszczejących rezydencji. Co ciekawe, jeśli chodzi o fabułę, Dom o Siedmiu Szczytach odzwierciedla rzeczywiste wydarzenia z życia Hawthorne’a i historię jego rodziny. Rodzina Hawthorne’a posiadała długą historię przywilejów w Nowej Anglii, ale po śmierci ojca stanęła w obliczu ubóstwa.

Pradziadek Hawthorne’a, John Hathorne, był jednym z trzech sędziów, którzy przewodniczyli procesom o czary w 1692 r. Podobnie jak pułkownik Pyncheon, John Hathorne odegrał rolę (w rzeczywistości bezpośrednią) w posyłaniu ludzi na śmierć za rzekome praktykowanie czarów.

Niektórzy uważali, że zainteresowanie Hawthorne’a spuścizną przeszłych grzechów rodzinnych, jest związane z zaangażowaniem jego pradziadka w śmierć dwudziestu niesłusznie oskarżonych osób. W końcu bohaterowie Domu o siedmiu szczytach wydają się być uwolnieni od klątwy, która prześladuje ich rodziny od wieków. Chociaż niektórzy spekulują, że Hawthorne był zmuszony napisać szczęśliwe zakończenie tej pracy, aby zadowolić swojego wydawcę, a ostatecznie swoich czytelników, być może sam autor wierzył w możliwość ucieczki od przeszłości.

Dom o Siedmiu Szczytach to powieść gotycka, która jest rodzajem powieści spopularyzowanym w Anglii na przełomie XVIII i XIX wieku. Gotyckie romanse wywodzą się z powieści Horace’a Walpole’a z 1765 roku, Zamczysko w Otranto i często były tajemnicami, które dotyczyły zjawisk nadprzyrodzonych. Tego typu powieści rozgrywają się w nawiedzonych zamkach lub innych odległych i odizolowanych miejscach. Często romanse gotyckie zawierają bohaterkę w niebezpieczeństwie i są usiane przerażeniem i przemocą. Dom o siedmiu szczytach wyraźnie nawiązuje do tego gatunku. Dom jest nawiedzany przez klątwę, którą Matthew Maule (starszy) rzucił na pułkownika Pyncheona w 1692 roku, tuż przed egzekucją.

Dom o siedmiu szczytach jest opowiadany przede wszystkim z perspektywy trzeciej osoby, wszechwiedzącej. Oznacza to, że narrator, który nie jest postacią w opowieści, relacjonuje wydarzenia z „boskiej” perspektywy. Narrator wie wszystko o postaciach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości, związanych z akcją opowieści. Co ciekawe, zdarzają się sytuacje, w których narrator Hawthorne’a popada w pierwszoosobowy, mnogi punkt widzenia, odnosząc się do siebie i nieznanej innej osoby (być może czytelnika, być może nie) jako „my”. Podczas gdy wszechwiedzący punkt widzenia trzeciej osoby mówi nam, że narrator jest wszechwiedzący i być może rozsądnie obiektywny, styl narracji w liczbie mnogiej pierwszej osoby sugeruje, że może opowiadać historię z bardziej subiektywnej pozycji. W przedmowie narrator zwraca uwagę czytelnikom, że historia, którą mają przeczytać, jest raczej „romansem” niż „powieścią”. Narrator dokonuje tego rozróżnienia, aby ostrzec czytelników, że opowieść jest prawdą powtarzaną w sposób odzwierciedlający „własny wybór i kreację pisarza”. To twierdzenie i obecność mnogiej narracji pierwszoosobowej sugeruje, że narrator prawdopodobnie przekazuje swoje osobiste spojrzenie na wydarzenia, zamiast przedstawiać je jako całkowicie obiektywne.

Światło i ciemność przenikają Dom o siedmiu szczytach.Zarówno dom, jak i postacie tworzą powtarzający się wzór jasności-ciemności. Słońce oznacza „ogólne szczęście, dobrobyt materialny i harmonijne pokrewieństwo ze społeczeństwem”. Z drugiej strony ciemność oznacza „nieszczęścia i izolacji pierwotnego grzechu Pyncheona”. Mając to na uwadze, można łatwo umieścić postacie w ich odpowiednich domenach. Phoebe kojarzy się ze światłem. Chociaż Hepzibah i Clifford byli kiedyś związani ze światłem, popadli w ciemność. Sędzia Jaffrey Pyncheon, jest fałszywym bogiem słońca , który przechodzi z jednej skrajności w drugą . Uśmiecha się i jest obrazem wcielonej dobroci; następnie zmienia się i odsłania swoje ciemniejsze, bardziej chciwe i nieszczęśliwe ja.

Podobnie jak większość prac Hawthorne’a, Dom o Siedmiu Szczytach cieszy się stałym zainteresowaniem od czasu jego publikacji w 1851 roku. Powieść odniosła większy sukces niż Szkarłatna Litera i obie są nadal jednymi z najbardziej znanych i przebadanych dzieł Hawthorne’a.

Jak można się spodziewać, recenzje, komentarze i krytyczna analiza Domu o siedmiu szczytach różniły się w ciągu ostatnich stu siedemdziesięciu lat i prawdopodobnie nadal będą to robić. Gdyż każda epoka musi ponownie ocenić klasykę i czytać ją w świetle własnych kulturowych i krytycznych założeń, które stopniowo się zmieniają.

Różnice klasowe przenikają Dom i bohaterów. Historia zaczyna się od bezpośredniego kontrastu między bogatym pułkownikiem Pyncheonem a rolnikiem Matthew Maule. Na przyjęciu parapetowym pułkownika Pyncheona, goście są wprowadzani do kuchni lub do bardziej okazałych pokoi w domu, w zależności od „wysokiego lub niskiego stopnia” każdej osoby. Dzięki tym wczesnym obrazom czytelnicy od razu mają poczucie, że kwestie związane z klasą społeczną są jednym z głównych tematów Hawthorne’a. Należy się zastanowić, w jakim stopniu jego poglądy na temat arystokracji i klasy robotniczej są osadzone w tej historii.

Z jednej strony można by łatwo dojść do wniosku, że Hawthorne gardził arystokracją i jej lenistwem, a także niezachwianym zainteresowaniem zdobywaniem dóbr materialnych. Pierwszy czarny charakter tej historii, pułkownik Pyncheon, jest przykładem wszystkiego, co jest naganne u ludzi o wątpliwej moralności, pobłażających sobie i motywowanych po prostu chęcią zbudowania swoich posiadłości, w przenośni i dosłownie.

Opinie Hawthorne’a na temat nieustannej troski arystokracji o gromadzenie bogactwa wydają się być najlepiej oddawane przez wizję małpy towarzyszącej organistce. Narrator mówi o małpie, że symbolizowała ona „najobrzydliwszą formę miłości do pieniędzy. Nie było też żadnej możliwości zaspokojenia pożądliwego małego diabła”. Poprzez aluzje do diabła i Dziesięciu Przykazań (Nie pożądaj żony, ani sługi, ani bydła, ani żadnej rzeczy bliźniego swego.), Hawthorne pokazuje nie tylko wielką pogardę, ale moralną niechęć do arystokratycznych motywacji.

Podczas gdy wydaje się, że arystokracja jest w tej powieści lekceważona, przedstawiciele klasy robotniczej wydają się być szanowani, jeśli nie wychwalani. Doskonałym przykładem jest Phoebe. Chociaż jest Pyncheon, nie należy do arystokracji, a jednak narrator opisuje ją bardziej jako damę niż Hepzibah. Co więcej, ze względu na swoje doświadczenie jako osoby z klasy robotniczej, jest postrzegana przez narratora jako lepsza osoba.

Chociaż powyższe zdaje się jasno wskazywać na niechęć Hawthorne’a do arystokracji i bardziej przychylne mniemanie o klasie robotniczej, powieść dostarcza również przykładów, które skłoniłyby czytelników do zakwestionowania tej oceny.

Oprócz powyższego, należy również wziąć pod uwagę zakończenie powieści, aby jeszcze bardziej wypłukać przesłanie Hawthorne’a o klasach społecznych. Ostatecznie Clifford i Hepzibah, niegdyś arystokraci, a następnie pozbawieni środków do życia, dziedziczą wielkie bogactwa.

Co ciekawe, skrajności społeczne i polityczne, które wydają się tak dobrze wyartykułowane na początku powieści, wydają się odwracać lub mieszać i łączyć pod koniec. W kilku przypadkach Hawthorne wskazuje na tę tendencję do homogenizacji.

Tak więc, chociaż powieść wydaje się sugerować pierwszeństwo w stosunku do klasy robotniczej, to z pewnością można też po bliższej lekturze dojść do wniosku, że ani klasa uprzywilejowana, ani klasa robotnicza nie są ponad zarzutami ani jedynie zasługują na pochwałę. Niejednoznaczne przedstawienie dwóch klas przez Hawthorne’a i jego wyobrażenie procesji sugeruje, że jego pogarda i podziw nie dotyczy jednej lub drugiej klasy, ale raczej całej ludzkości.

Przedstawia ludzkie słabości i mocne strony, a na koniec wydaje się sugerować, że złoczyńców można znaleźć we wszystkich dziedzinach życia, podobnie jak Damy i Dżentelmenów. Przekonanie Holgrave’a, że każdy człowiek może stworzyć sobie dobre życie, niezależnie od swojej przeszłości i być może osobistych słabości, jest trwałym przesłaniem nadziei. Nie ma też nic bardziej wyzwalającego niż dążenie do dobrego życia na świecie.

Chociaż wstępny esej Hawthorne’a do Szkarłatnej Litery został napisany po tym, jak ukończył romans, poza tym, że jest wciągającym osobistym wyśmienitym pokazem jego talentów jako humorysty i satyryka, ma dwa ważne powiązania z romansem. Jedno z powiązań jest takie, że Hawthorne dobitnie kładzie nacisk na swoje purytańskie dziedzictwo, poczynając od „brodatego, okrytego sobolem i koronowanego przodka” Williama Hathorne, „żołnierza, prawodawcy, sędziego”, który był „lepszym prześladowcą”, zapamiętanym za jego surowość. Hawthorne zwierza się, że „silne cechy ich natury przeplatają się z moją”. Drugie ogniwo wynika z literackiej gry, w którą Hawthorne bawi się ze swoimi czytelnikami.

Ważniejsze jest jednak stwierdzenie Hawthorne’a o działaniu jego wyobraźni, którą opisuje jako rodzaj uduchowionego czynnika trochę jak transformacja obiektów widzianych przez światło księżyca, a nie światło słoneczne. Dla pisarza romansów, w przeciwieństwie do autora powieści, realizm fotograficzny nie jest przedmiotem, ale raczej czymś obdarzonym cechą obcości i oddalenia, choć wciąż obecnego prawie tak żywo, jak światło słoneczne . Hawthorne twierdzi, że romantyk potrzebuje neutralnego terytorium, gdzieś pomiędzy światem rzeczywistym a krajem baśni, gdzie Rzeczywistość i Wyobrażenie mogą się spotkać, a każde z nich nasyca się naturą drugiego. Rozszerzył tę teorię kompozycji romantycznej w późniejszych pracach, zwłaszcza w Domu o siedmiu szczytach.

Little Lotte