Type and press Enter.

Nie taki diaboł straszny gdy go rzeźbią / Diabeł polski w rzeźbie i legendzie / Wiktoryn Grąbczewski

Diabeł Polski w Rzeźbie i Legendzie Wiktoryna Grąbczewskiego – dostajemy do rąk dzieło niezwykłe, to już drugi raz w tym miesiącu jak trzymam w ręku książkę w pewien sposób wymykającą się obiektywnym skalom oceniania. Przyczynę tej niezwykłości znajdziemy w świetnej przedmowie Marka Arpada Kowalskiego, w której rzetelnie i z naukową ...

Między wulkanem a brzegiem Mar Tirreno

Gdyby raczyli współcześni pisarze częściej sprawiać mi podobne prezenty, nie musiałbym rozładowywać swej frustracji w gwałtowny i zazwyczaj rażąco niezgodny z prawem sposób. Okazuje się bowiem, iż wciąż można w tej erze eksperymentów, udziwnień, taniego efekciarstwa i epatowania skrajnościami napisać powieść klasyczną, zasadzającą się na tym, z czego literatura wyrosła ...

Litterae vulgaris / Portret Młodej Wenecjanki / Jerzy Pilch

Wchodzimy z P. do empiku (dziękuję za zgodę na wykorzystanie wspomnienia w charakterze dekoracji (pięknej, swoją drogą), jak tu bez kobiety napisać tekst o książce o kobietach), brzuchy mamy pełne niezdrowego żarcia (polskich kurczaków w panierce zza oceanu), idziemy w nowości, wyciągam nowego Pilcha – pokazuję jej – bardzo ładnie ...

Wielkie miniatury – Marcel Schwob

Państwowy Instytut Wydawniczy, na całe szczęście już nie w likwidacji, postanowił przypomnieć polskiemu czytelnikowi Marcela Schwoba, wznawiając w jednym tomie jego cztery, wydane dotychczas osobno nad Wisłą dzieła. Ten stosunkowo młodo zmarły francuski pisarz, którego twórczością inspirowali się chociażby Borges czy Bolaño, uprawiał prozę bardzo autorską, składającą się z fragmentów ...

O duchu w skorupie / Terminus / Opowieści o pilocie Pirxie / Lem

Pomówmy o robotach. Jest rok 1920, czeski pisarz Karel Čapek ukuwa termin robot dając, mającemu niebawem na nowo eksplodować gatunkowi fikcji naukowej, jedno z bardziej złożonych i popularnych zagadnień. Isaac Asimov stworzy później prawa robotyki i zapoczątkuje niemałą dyskusję w dziedzinach literatury, filozofii i nauki. Philip Dick będzie wizją androida ...

Książkowe duety – Grimmelshausen i Grass

Długo zastanawiałem się, czy wolno mi sparafrazować tytuł cyklu mojego pisującego tu o Lemie starszego kolegi, któremu nie jestem godzien rozwiązać opasującego białe skarpetki rzemyka u sandałów. W końcu odważyłem się, bo też „Książkowe duety” brzmią nader adekwatnie do treści, która składam przed Wasze godne oczy. Zaczęło się od mojego ...

Wszechpowieść / Wieczny Grunwald / Szczepan Twardoch

Najnowsza powieść Szczepana Twardocha (Król) poruszająca wielokrotnie tematykę bokserską, jasno nakazuje aby iść za ciosem. Jako, że pisarstwo Twardochowe jest rzeczą całkiem dobrą i przyjemną, nie jest to nakaz przykry i za ciosem poszedłem niemalże natychmiast, sięgając po wcześniejszą powieść autora – wydany w 2010 roku Wieczny Grunwald. Zaczyna się ...

Twardoch idzie za ciosem / KRÓL / Szczepan Twardoch

Wśród białego krajobrazu, unurzana w śniegu po pas zawzięcie brnie przed siebie czarna figura. Dalekie ujęcie, nie sposób rozpoznać – kto to? Po chwili jednak kamera zbliża się i przez moment podąża za mężczyzną. Widać przewieszony przez plecy karabin, widać buchające kłęby pary, widać nóż zawieszony u pasa i plamy ...

Tropem bucika dookoła świata / Kopciuszek / Grimm #10

Jest z popularnymi baśniami spory problem – leżą pod tyloma warstwami kolejnych wersji, kolejnych opowieści, że ciężko doprawdy pod tą górą pościeli wyczuć jeszcze ziarnko grochu. Kopciuszek został zekranizowany kilkanaście razy, w postaci seriali i filmów pełnometrażowych, drukowano go już też w niezliczonych wydaniach i wariantach... A jaki był ten ...

O rodzeństwie z innej strony / Jednooczka, Dwuoczka, Trzyoczka / Grimm #9

Tuż po lekturze Jasia i Małgosi nie odchodzimy daleko od tematu rodzeństwa, Jednooczka, Dwuoczka, Trzyoczka także kręcą się wkoło spraw rodzinnych, tym razem nie malując obrazu sielankowego i zgodnego współbycia. W tej rodzinie najlepiej wychodzi się na zdjęciu (rycinie?). Pewna matka miała trzy córki. Dwie z nich inaczej niż wszyscy ...

O zaletach posiadania rodzeństwa / Jaś i Małgosia / Grimm #8

Kolejna wielka baśń w repertuarze braci Grimm. Tym razem wielka nie tylko sławą (jak Czerwony Kapturek, bądź co bądź rozczarowujący zwięzłością) ale i poziomem baśniowości! Jest tu wszystko, czego moglibyśmy się po baśni spodziewać – jest zła macocha, są zagubione dzieci, jest wielki czarny las i wiedźma w jego środku... ...

Andersen? Poe? Nie! Bracia Grimm! / Dziewczynka i Lalka / Grimm #7

Pierwszy z grimmowych tekstów (z którym się tutaj spotykam) nie będący baśnią. Czytając, skojarzeniami biegłem w stronę dwu nazwisk: Andersen i Poe. Bierzemy go pod lupę! Dlaczego Andersen? Duńczyk bardzo często porzucał formę baśni, czy też nawet bajki i pisał krótkie utwory moralizatorskie, anegdoty, w których bohaterowie nie tyle przeżywali ...

Butelkowa mądrość / Duch we flaszce / Grimm #6

Jak mówi stara mądrość ludowa – każda flaszka jest swego rodzaju zaskoczeniem. Zazwyczaj tym zaskoczeniem okazuje się być dopiero jej dno (i fakt, że ma ona dno), jak opowiadał o tym kiedyś Piotr Bałtroczyk. Bohater baśni braci Grimm, dosyć nietypowo natknął się na niezwykłą niespodziankę już w chwilę po odkorkowaniu... ...

Od pewnego czasu kibicuję Wilkowi / Czerwony Kapturek / Grimm #5

Bracia Grimm kontynuują niechlubną tradycję wysyłania dzieci samopas do lasu. Niech ktoś zatrzyma tych zwyrodnialców! W poprzedniej baśni („Chata w lesie”) w las poszły aż trzy siostry i dopiero trzeciej udało się wyjść z wszystkich tarapatów z tarczą; do trzech razy sztuka. Problem z Kapturkiem jest taki, że dziewczynka nie ...

Do trzech razy dobro / Chata w lesie / Grimm #4

W sercu lasu żył sobie drwal. Drwal miał żonę z którą to żoną wychowywał trzy córki. Jak to drwal – pracował w lesie całymi dniami i powracać na posiłki zwyczajnie nie miał czasu, toteż prosił żonę, aby ta wysyłała do niego dzieci z posiłkiem. Rozumem nie grzeszył, zatem wpadł na ...

O trosce i niepohamowaniu / Braciszek i siostrzyczka / Grimm #3

Braciszek i siostrzyczka to baśń przedzielona na dwoje. W pierwszej części główne role gra tytułowe rodzeństwo, już na początku znikające z domu. Po ucieczce przed złą macochą i czarownicą zarazem, dziewczynka i chłopiec trafiają do lasu, gdzie czeka na nich szereg przygód wskutek których braciszek zostaje zamieniony w jelonka (zamieszana ...

Kot butów nie ma, ale też jest fajnie / Biedny młynarczyk i kotek / Grimm #2

Miał stary młynarz trzech uczniów. Dwóch starszych i jednego młodszego, niezbyt mądrego, swoją drogą – Bartka. Jako, że był już w wieku podeszłym, postanowił zatroszczyć się o dobrą przyszłość dla siebie samego i swojego młyna. Gdzie kucharek sześć tam nie ma co jeść i nie ma mąki gdzie młynarzy trzech, ...

Nie wszystko złoto, co się świeci i nie wszystko niedźwiedź, co zjada dzieci / Białośnieżka i Różanka / Grimm #1

Krótka baśń braci Grimm, z racji nazwy umieszczona na początku alfabetycznej listy, za którą właśnie się zabieram, mimo skromnej objętości zawiera wszystko, co dobra baśń posiadać powinna. Jest zatem świetnym wstępem do grimmowej magii, zdaje się. Po pierwsze bohaterowie. Jest dobra matka i jej dwie córki. Moglibyśmy spodziewać się jakichś ...

Literackie paw(i)any

Wg Stefanii Skwarczyńskiej, uznanej polskiej teoretyk i historyk literatury, literatura to sensowne twory słowne. Definicja bardzo luźna jak i elastyczna, na co najlepszym dowodem jest proza Stanisława Czycza, krzeszowickiego pisarza, który eksperymentował z pisarstwem docierając do krawędzi sensu i zrozumienia. Gwoli ścisłości należy wyjaśnić, że Czycz nie jest rodowitym krzeszowiczaninem, ...

Mały zapisek o jednej książce Sylwii Chutnik / Cwaniary

Jedna z wielu profesorek, w których zajęciach i wykładach miałem możliwość uczestniczyć, mawiała, że książkę powinno czytać się dwa razy. Pierwszy – dla złapania „o czym to jest” oraz aby przeczytać dla przyjemności, po prostu. Drugi raz, jeśli czytamy, jak to mawiała: „profesjonalnie”, dla porobienia notatek, wychwycenia idei, zastanowienia się ...

Kakofonia niedorzeczności

Oksymoron, zwany też epitetem sprzecznym to figura retoryczna, którą konstruuje się poprzez przenośne zestawienie pojęć o przeciwstawnym, wykluczającym się wzajemnie znaczeniu. Ponieważ barwa czarna to w teorii całkowity brak światła widzialnego, dobrym przykładem oksymoronu jest wyrażenie Czarne światło, będące jednocześnie tytułem noweli autorstwa holenderskiego pisarza Harry’ego Mulischa. Czarne światło, za ...

Literacki brikabrak. Z zapisków farmazona

Część pierwsza: Człowiek który kaszlał (oraz inne przypadłości człowiecze) Pamiętam wrażenie sprzed bodaj dwóch lat, kiedy sięgałem po Zamek Kafki, jednak – przez nieostrożność – na podłogę spadł Kaszel Waltera Vogta, którego nie zna nawet polska Wikipedia. Cóż, pomyślałem, sprawdzam – jakaś encyklopedia podała informację, że Helwet i lekarz oraz ...

O człowieku z kryształu / LORD JIM

Poznajcie Jima, młodego chłopaka, pracowitego i uzdolnionego, nie lękającego się niczego, bezgranicznie wiernego wyznawanym wartościom i ideom. Ktokolwiek by o Jimie nie opowiadał (a lwią część opowieści snuje nasz stary druh Marlow), złego słowa o nim wyrzec nie może – oto człowiek z kryształu, pozbawiony najmniejszej skazy, ideał. Czy z ...