Type and press Enter.

Nieznośna lekkość bytu/ Kundera

Zamiast wiosny życia wieczna zima Niekończący się grudzień [Jacques Brel] Powieść Milana Kundery rozpoczyna niedługie, ale bardzo rześkie rozważanie na temat idei wiecznego powrotu, którym, według czeskiego pisarza, Nietzsche wbił klina większości intelektualistów: “pomyśleć, że wszystko, cośmy raz przeżyli, miałoby się kiedyś powtórzyć i to powtórzenie powtarzałoby się w nieskończoność! ...

Zły/ Tyrmand

Jak pusto, jak pusto, mimo pozorów, że coś się kręci i świeci Leopolda Tyrmanda znałem dotąd ze słyszenia zaledwie - że hipster swoich czasów, nadto propagator jazzu, kobieciarz, zdolny pisarz, znajomy Herberta. I z jednego cytatu o skarpetkach: “Mizantropi i nudziarze zawsze mają na nogach brzydkie, nieciekawe, ponure skarpetki, zaś ...

W lustrze obojętnego światła / zobaczyć się bezbronnym, nagim / HERBERT

Całkiem niedawno, przy okazji rocznicy śmierci Jacka Kaczmarskiego, podaliśmy na stronie jego piosenkę-polemikę do tekstu Zbigniewa Herberta. Utwór pieśniarza tytułowany “Kwestia odwagi” stoi w wyraźnej kontrze do “Potęgi smaku” poety ze Lwowa. Wiersz Kaczmarskiego z początku odbierałem jako samousprawiedliwienie poety i opis niepodjętych moralnych wyzwań, co, jak łatwo zauważyć, stawia ...

Zrozumieć wolność / Ildefonso Falcones, Bosonoga królowa

Ostatnio coraz częściej jeżdżę tramwajami. Wprawdzie to samochód został wymyślony po to, by dać ludziom wolność w obrębie przestrzeni, jednak taka wolność nijak się ma do przestrzeni miejskiej. Wybieram tramwaj, rower lub – jak śpiewa zdolna Bela z sympatycznego zespołu Sorry Boys – Wolę ufać własnym nogom. https://www.youtube.com/watch?v=2pcShBVoCig Nie dając ...

Nowy Jork, nowa tożsamość – Paul Auster, „Trylogia nowojorska”

Jak bardzo może zaskoczyć powieść, na okładce której czai się gangster rodem z lat 20./30., z wyeksponowanym rewolwerem w dłoni i czujnością na twarzy? Mnie wcale, gdyż Paula Austera znam już na tyle, by nie spodziewać się po nim kryminału. Nie dałam się zwieść okładce! Ani nawet kryminalnej osnowie fabularnej. Trylogia ...

„Patrz mi w oczy”, a zobaczysz to, co „Tylko w mojej głowie”

Ileż to genialnych umysłów skazanych było na ostracyzm i odrzucenie – przez swoją odmienność? Jaką dozą samotności, poczucia nieakceptacji i niezrozumienia musiały być okupione życia wielkie i znaczące; życia ludzi wyróżniających się zdolnościami, które dla przeciętnego człowieka graniczą z praktykami magicznymi - tak bardzo są abstrakcyjne i niepojęte, tak odległe i nieosiągalne. ...

Transhumanizm. Pozytronowy człowiek, organiczny robot / Asimov i Silverberg

Człowiek… Tyle jest jego definicji, ile meandrów ludzkiej natury. Inaczej zdefiniuje go biolog, inaczej etyk, inaczej naukowiec, który pragnie w swej definicji odróżnić inteligencję ludzką od sztucznej. Ta ostatnia od dziesięcioleci spędza jajogłowym sen z powiek, twórców literatury science fiction natomiast co najmniej równie długo inspiruje do tworzenia opowieści - ...

O cnotach poety / Joyce / Epifanie

Gdy przed około rokiem miałem po raz pierwszy styczność i przyjemność z poezją Jamesa Joyce'a z zachwytem myślałem sobie: o, jakże on niezwykle odkrywa poezję w codzienności! Dziś, wracając do jego Epifanii, myślę sobie coś zgoła innego, przy okazji gdybając: skąd poeta bierze poezję. Czy poeta znajduje poezję w świecie? ...

Pamiątki z pożaru Itaki #3 / Herbert / Rilke

Co naprawdę widzimy, kiedy się odwracamy? Obraz miesza się z pamięcią po obrazie. Obrót głowy jest przejściem między nimi. Nie wiadomo, co zobaczył Orfeusz. Była w nowej jakiejś dziewczęcości, Nienapoczęta; a jej płeć zamkniona Jak młody kwiat na wieczór, a jej ręce Od bycia zaślubionymi tak bardzo Odzwyczaiły się, że ...

Jeśli bębnić, to tylko we własną tożsamość – Olga Tokarczuk, „Gra na wielu bębenkach”

Trzeba być kimś, nie ma wyjścia. Zawsze się jest kimś określonym, chociaż to męczące. Nawet brak jakiejś cechy jest cechą. Nawet pozbawiona ubrania dalej jesteś po prostu ty-naga. Nawet nieprzytomna jesteś ty-bez-przytomności; nawet śmierć cię od tego nie uwolni, bo wtedy będziesz ty-martwa. Wedle powyższego klucza zmuszona jestem nazwać autorkę ...

Symeon, muzyka, starzec w czarnym kapeluszu / lektury cotygodniowe

Księga Miłosierdzia to wydany przez Rebis zbiór pięćdziesięciu (na 50. urodziny muzyka) psalmów Leonarda Cohena, nieodmiennie kojarzącego się ze starcem w czarnym kapeluszu, który w obcym języku śpiewa pieśni do Tego, którego imienia nie potrafi odnaleźć. Ta nieduża książeczka w różowo-biało-czarnym zestawieniu ze słowami „współczesnych psalmów” powoduje dość dziwne i ...

Lektury uzupełniające #13 Dawno, dawno temu, w przyszłości.

książka: Trylogia Ciągu : Neuromancer, Graf Zero, Mona Liza Turbo; autor: William Gibson; powód czytania: chciałam w końcu przeczytać to razem Dzisiejsza recenzja dotyczyć będzie tylko powieści, ale w skład całości zwanej Trylogią Ciągu wchodzą trzy powieści i trzy opowiadania, wszytko to utwory pochodzące z najwcześniejszego okresu twórczości Williama Gibsona. ...

Szaleńcy Antychrysta

O autorze. Wyobrażam sobie dzień, w którym Dostojewski podjął decyzję napisania Biesów. Zrozpaczony miałkością Turgieniewa, politycznymi niepokojami społeczeństwa i panoszącymi się z wielu ognisk rozsadników nowej, amoralnej myśli, wybiegł był nagle ze spotkania z przyjaciółmi i w febrze, jak Munch, przerażony szkarłatem barwy zachodzącego Słońca, postanowił wykrzyczeć nową opowieść o ...

„Koniec punku w Helsinkach”, czyli o dobrym rocku i kiepskim rokowaniu. Albo odwrotnie

Wojna, socrealizm, podleganie pod niepożądane władze – wszystko to nasuwa na myśl czasy okrutne, bezduszne i stanowiące nie lada wyzwanie dla człowieka owładniętego zmysłem przetrwania. Jednak gdy spojrzeć sprawę nieco przewrotnie, widać jak na dłoni, że owo wyzwanie rozniecało w ludziach tak niezmierzone pokłady złości, że bunt okazywał się często reakcją oczywistą, a ideowa batalia – ...

Cud pamięci niech się święci, czyli słowo na niedzielę

Pierwszy raz w życiu pisałam o sobie, ale z zaskoczeniem odkrywałam, że pisanie o sobie tworzy kogoś innego. Że nie można być jednocześnie obserwatorem i obserwowanym, poznającym i poznawanym. Pewnie dlatego w każdych wspomnieniach jest jakiś fałsz, a w każdej autobiografii kreacja. Olga Tokarczuk, Gra na wielu bębenkach Jak bardzo subiektywna jest ludzka ...

Jak zapomnieć oblicze swego ojca? „Mroczna Wieża”

Rok 2017 obfituje w adaptacje filmowe książek i opowiadań Stephena Kinga (czekają jeszcze dwie: "Gra Geralda" - już jest, jeszcze nie widziałam i "1922"). Wywołują one, przynajmniej u mnie, dość skrajne emocje. Znakomite "To", rewelacyjny (póki co) "Pan Mercedes" boleśnie kontrastują z żenującym poziomem serialu "Mgła".  No i mamy jeszcze ...

„Nic nie zdarza się przypadkiem”, czyli o podróży nastawionej na cel

Właściwym impulsem do podjęcia aktu kreacji przez artystę nie jest taka czy inna teoria sztuki, ale prawdziwie przeżyty, jak pisał Witkiewicz, „niepokój metafizyczny”. Uczucie odróżniające gatunek ludzki od innych gatunków, a także człowieka myślącego i wrażliwego od bezrefleksyjnego – dzisiaj powiedzielibyśmy – konsumenta kultury masowej, zanurzonego w świecie telewizyjnych seriali, amerykańskich ...

Historie Zakulisowe 6 / OŚWIADCZYNY

Sąd w Utrechcie zakazał w piątek 14-latce wyruszyć w samotną podróż jachtem dookoła świata. Laura Dekker chciała pobić rekord świata właśnie jako najmłodsza osoba, która opłynęła glob. Jej rodzice, którzy poparli córkę, zostali ostro skrytykowani przez część mediów, które uważały, że to zbyt ryzykowna podróż dla tak młodej osoby. Po ...

W troskę spojrzenie zwrócone

„Zajmę się Herbertem”, pomyślałem, przeczytawszy pobieżnie dwa jego ostatnie tomiki i tyleż samo Miłosza. „Zajmę się Czułością”. Kiedyś spędziłem wieczór w towarzystwie niezwykłego człowieka; jakiś czas wcześniej namawiał był mnie na poezję. Na jej, jak to nazywał, „rozczytywanie”. - A więc Miłosz czy Herbert? – zapytał, a było to sześć ...

Tętno / All this I do for glory / Colin Stetson

Spotkanie z twórczością Colina Stetsona to niemałe zderzenie. To pełna gwałtu, energii i surowości muzyka, przybierająca niejednokrotnie wcale ekstremalny wydźwięk. Jego dudnienie, jazgot, ryk są jak burzowa chmura, co i rusz znienacka przeszywana jasnymi blaskami niespodziewanie czystej, przejrzystej melodii. Cały ten huk ukradkiem przynosi zatem jedne z najsubtelniejszych brzmień jakie ...

Tryptyk porównawczy (podwójne spoilery!) / Ghost in the Shell 1995-2017

No, to byłem w kinie. Ghost in the Shell ma w moim serduszku miejsce szczególne. Trafił doń jakąś dekadę temu, jako „jeden z najlepszych filmów jaki widziałem” i mimo pewnych rys, które dziś na nim dostrzegam, trwa tam, jak jakiś owad zawieszony w bursztynie. Na remake czekałem ze sporym optymizmem ...

Limuzyny w Nowym Jorku. Lektury uzupełniające #3

autor: Don DeLillo, książka: Gracze, Cosmopolis, powód czytania: ulubiony pisarz dodatkowo: recenzja Cosmopolis Davida Cronenberga Don DeLillo to jeden z najważniejszych współczesnych pisarzy amerykańskich. Nazywany postmodernistą (choć sam nie jest zwolennikiem takiego przypisania swojej prozy), wymieniany  jednym tchem z Rothem, McCarthym i Pynchonem. Debiutował w latach 70 powieścią Americana. Tworzy ...

Lżej

Tej literaturze brakuje puenty – to szkatułki, które srebrzą się płynną narracją, dobrodusznymi postaciami, ciekawymi i wzruszającymi historiami, które jednakże mijają, nie pozostawiając wiele wspomnień. Bardzo dobra lektura dla odprężenia i relaksu. „Niewykwalifikowany robotnik Marcovaldo” na pewno sprawi Wam uśmiech swoimi perypetiami. Italo Calvino to pisarz niesamowity. To on, chyba ...

Człowiek z Bogiem w imieniu; poeta.

„Dzisiaj większość wierszy to utwory Benna” – napisał jeden z krytyków w 1958 roku, dwa lata po śmierci poety, którego Zdzisław Jaskuła, autor przedmowy do wyboru Nigdy samotniej i inne wiersze, przywołuje w swoim wstępie. Streszczając pokrótce tekst polskiego tłumacza, wyciągając z niego esencję, wydaje się ważną pozycja, jaką Gottfried ...

Myśli małoduszne / Katylina i plwocina

Podobno to w komentarzach do Tory z siódmego stulecia po raz pierwszy padło zdanie „mowa jest srebrem, a milczenie złotem”. Pod piórem polskiego eseisty i erudyty Jerzego Stempowskiego przybrało ono formę mówiącą o milczeniu jako właściwej postaci myśli. Oczywiście, zabierając głos, przyjął Stempowski mniej właściwą postawę i trochę nad tym ...

Pełny przekrój / Utwory poetyckie / James Joyce

Pierwsze zetknięcie z Joycem - cóż więcej napisać? (Tutaj następuje łyk cytrynówki). Pisząc dobre słowa o tych około stu pięćdziesięciu stronach, będę je składał z myślą nie tylko o samym JJ, ale i Macieju Słomczyńskim, który teksty przetłumaczył i dokonał ich wyboru. Dzięki niemu dostajemy wybór niesłychanie wręcz szeroki, obrazujący ...

Do trzech razy dobro / Chata w lesie / Grimm #4

W sercu lasu żył sobie drwal. Drwal miał żonę z którą to żoną wychowywał trzy córki. Jak to drwal – pracował w lesie całymi dniami i powracać na posiłki zwyczajnie nie miał czasu, toteż prosił żonę, aby ta wysyłała do niego dzieci z posiłkiem. Rozumem nie grzeszył, zatem wpadł na ...

Spokojnie, to tylko proza. Poetycka.

Prestiżowy laur literacki przyznano zbiorowi próz poetyckich. Proza poetycka? Nie powieść. Nie tomik poezji. Nie biografia. Nawet nie zbiór esejów. Koniec (naszego) świata! Ledwie zasiadłem do karmienia kamienia, a przyjaciele podsunęli mi kilka tekstów tych, którzy podobno już nakarmili. Lub, zniesmaczeni, karmienie przerwali. Konsternacja. Ani to proza. Ani poezja. Jak ...

Płasko, ale miejsc dużo. Geograficzny Świat Dysku.

Dziś obiecana geograficzna wyprawa po Świecie Dysku. Z geografią bardzo mi nie po drodze, zdarza się, że znajome mi osoby dla zabawy pytają mnie, gdzie coś jest i potem jest niezły ubaw z moich odpowiedzi. Na to dziesięciolecie wyczerpałam już ilość zdobywanej wiedzy w tematach geograficznych, umieszczając w swoim mózgu ...

Literacki brikabrak. Z zapisków farmazona

Część pierwsza: Człowiek który kaszlał (oraz inne przypadłości człowiecze) Pamiętam wrażenie sprzed bodaj dwóch lat, kiedy sięgałem po Zamek Kafki, jednak – przez nieostrożność – na podłogę spadł Kaszel Waltera Vogta, którego nie zna nawet polska Wikipedia. Cóż, pomyślałem, sprawdzam – jakaś encyklopedia podała informację, że Helwet i lekarz oraz ...