Type and press Enter.

„Milczenie katedry”, Jan Maciejewski

Dobrze jest widzieć, że coś powstaje.  O Milczeniu katedry Jana Maciejewskiego, wydanie Teologii Politycznej, Warszawa 2022. I. Moja siostra powiedziała kiedyś, zupełnie mimochodem, że „życie jest, jakie jest, ale kto ile z niego wyjmie, to jego”, nie mając chyba na myśli niczego wzniosłego; przeciwnie, drobne sprawy — dobrą herbatę, bezpieczny ...

Bernhard, Gould i złoto czytania

Jest niedzielny, bardzo mroźny poranek. Przyjemną, przystojną temu miejscu ciszę małego kościoła rozbijają organy poddające wiernym melodię godzinek. Najdonośniejszy, żabi głos tęgiej kobiety śpiewa nam do ucha pieśni maryjne, a kiedy kończą się, przechodzą w rwany, skandujący rytm kolędy. Nie mija kwadrans, nim na mównicę wychodzi może ośmiolatek i zaczyna czytać o ...

Muszę tego wszystkiego szukać

Muszę tego wszystkiego szukać, ponieważ zapominam. A pojawiało się wiele stron wcześniej, na kartkach innych książek. Różnie nazywane. Georgi Gospodinow nazywał to fizyką smutku w książce, która była powszechnym spisem niepowodzeń i kapsułą czasu dla przyszłych pokoleń. Marek Bieńczyk dał podtytuł „o tych, co nigdy nie odnajdą straty”, który mówi ...

Mit Syzyfa/ Camus

„Po to są mity, by ożywiała je wyobraźnia”. Podoba mi się fraza Alberta Camusa, kiedy pisze o rzeczach koniecznych. Koniecznych do przemyślenia, do uświadomienia, do znalezienia perspektywy. Ustanowienie jej, a nie jedynie powielenie wzorem tych, którym ufamy, wydaje się kwestią wartościową dla naszego dzisiaj i jutra. Chyba można o tym ...

Ostatni pustelnik. 27 lat samotności z wyboru

Scena z książki „Into the wild” była niemalże identyczna. Chris McCandless wsiada do swojego samochodu, zajeżdża na jakąś boczną drogę, zostawia auto i pieniądze i rusza w dzicz. Scena z życia Christophera Knighta, bohatera reportażu „Ostatni pustelnik. 27 lat samotności z wyboru” różni się kilkoma kwestiami. Nie datsun, a subaru, ...

Historie zakulisowe 8 (2) / Bernadette (stary czas)

1 Kolibrowe skłony powiek – tak się wita Bernadette. Bernadette jest szafarką słodyczy. Sprzedaje piernikowe miasteczka w samym sercu wąskiego placyku Champs. Śnięta galeria suszonej bielizny. Krótki spacer do apteki. Bukiet serów dla mamy. Mama jest chora. W dusznym kloszu kołdry cierpi cicho i ufnie. Cukierniczy szałas z mocno opalonej ...

Stara historia. Nowa wersja/ Littell

Swego czasu w dobrym tonie było znać szumnie określaną jako “najznakomitszą powieść XXI wieku” książkę Jonathana Littella Łaskawe. Istotnie, monumentalną opowieścią o robieniu holokaustu od kuchni Littell przebojem wdarł się do literackiego środowiska. Nie tematem, a bezceremonialnością pisania o nim autor nie pozostał nikomu obojętny, budząc skrajne emocje. Jego nowa ...

Fizyka smutku/ Georgi Gospodinow

„Nawet nie wiesz, jacy jesteśmy szczęśliwi, że nie wiemy, jak bardzo jesteśmy nieszczęśliwi” Wybija ćwierćwiecze, kiedy do małej bułgarskiej miejscowości zjeżdżają najprzeróżniejsze dziwactwa: magicy, szarlatani, sześciometrowe węże, diabły przebrane za ormiańskie staruszki. Dzieciak, puszczony samopas z pierwszymi własnymi pieniędzmi, otoczony postaciami rodem z legend albo baśni, stoi, zdumiony, zastanawiając się, ...

Co pozwala powiedzieć noc/ Pierre J. Mejlak

Spotkania z Książkowymi Klimatami zawsze przynoszą odkrycia literatury nieznanych wschodów słońca. Świat postaci Pierre’a J. Mejlaka to świat osób, które doświadczają wydarzeń potocznych. Gdyby opowiedzieć je bez polotu i południowo europejskiej wyobraźni, przeminęłyby bez echa. Przez pióro Mejlaka zostają w pamięci. Kiedy po kilku dniach usiłowałem sobie przypomnieć, o czym ...

Synowie ziemi/ Przybyszewski

“Jest to skończony nikczemnik [...] podlec, cynik i kryminalista, jakiego nie tak łatwo spotyka się w Europie…” Polski szatan fin de siècle’u, METEOR MŁODEJ POLSKI, prorok i apostoł, co “prostuje ścieżki Pańskie”, podpalił galicyjskie miasteczko, do którego zawitał był po nieukończonych studiach w Berlinie. Więcej nauki pobrał u tamtejszej cyganerii, ...

Myśl to forma odczuwania/ Sontag

Wypowiadane bez patosu proste prawdy są dla mnie jasnym sygnałem, że mam do czynienia - czytając, czy czasem w rozmowie - z umysłem przenikliwym, niegotowym na łatwe, powierzchowne podejście do natury zachowań czy uczuć. Rozmowa Jonathana Cotta z Susan Sontag to w dużej mierze rozprawa o osobistych doświadczeniach amerykańskiej pisarki ...

Moskwa-Pietuszki/ Jerofiejew

Niniejszy tekst nie ma na celu obrazić kogokolwiek. Wyraża jedynie przemyślenie na temat niepojętych, metafizycznych tematów objawionych w skądinąd prostym, szczerym, bardzo przyziemnym człowieku, którego spotykam - różniącego się fizjonomią i doświadczeniem - stale, w każdym mieście i miasteczku naszej fantastycznej krainy. “Ironia jest ostatnią fazą rozczarowania”, mawiał Anatol France, ...

Syn Szawła/ Kino pod Klepsydrą #2

Szukam rabina „Syn Szawła” „Saul fia” Reż. Laszlo Nemes „Szukam rabina dla zmarłego”. „Pozbądź się ciała”. Na tych dwóch zdaniach, tuż nad przepaścią, rozpięty jest dramat. Szaweł odprowadza ludzi na śmierć. Po śmierci zbiera to, co zostaje: krew, ciało, popiół. Czarne mleko poranku pijemy je wieczór Pijemy w południe o ...

Żar/ Sándor Márai

Najlepszym sposobem, aby poznać szczególność myślenia i pisania Sándora Máraia, będzie przeczytanie zapisków Utracjusza z czytania Dziennika, bardzo zachęcam: https://statekglupcow.pl/2018/01/21/swiadectwo-niezlomnosci-marai/ Żar jest dla mnie powieścią wyjątkową z wielu powodów. Przede wszystkim dlatego, że nie traktuje o miłości, nie dosłownie. To bardzo przyjemne znaleźć książkę, w której cień miłości nie przysłania ...

Podróż do kresu nocy/ Louis-Ferdinand Céline

Nie ma czasu, tylko skłony światła. Nie ma czasu, tylko wsiąkanie w horyzont. I w mokrej ziemi suche ćmy palców. [Adam Buszek, Tren na pamięć z tomu Cztery strony twarzy]   W jednej z najpiękniejszych, jakie czytałem, literackich ekspozycji, Albert Camus w ten sposób zaprasza czytelnika do zgnębionego epidemią Oranu: ...

Nieznośna lekkość bytu/ Kundera

Zamiast wiosny życia wieczna zima Niekończący się grudzień [Jacques Brel] Powieść Milana Kundery rozpoczyna niedługie, ale bardzo rześkie rozważanie na temat idei wiecznego powrotu, którym, według czeskiego pisarza, Nietzsche wbił klina większości intelektualistów: “pomyśleć, że wszystko, cośmy raz przeżyli, miałoby się kiedyś powtórzyć i to powtórzenie powtarzałoby się w nieskończoność! ...

Zły/ Tyrmand

Jak pusto, jak pusto, mimo pozorów, że coś się kręci i świeci Leopolda Tyrmanda znałem dotąd ze słyszenia zaledwie - że hipster swoich czasów, nadto propagator jazzu, kobieciarz, zdolny pisarz, znajomy Herberta. I z jednego cytatu o skarpetkach: “Mizantropi i nudziarze zawsze mają na nogach brzydkie, nieciekawe, ponure skarpetki, zaś ...

Szpital Przemienienia/ Lem

Splendid isolation Gdzieś na końcu Szpitala Przemienienia Stanisław Lem użył pojęcia splendin isolation - ja nic nie wiem, do niczego się nie wtrącam. Coś zamajaczyło niewyraźnie z historii, potem zagrało już bliżej: Warren Zevon. Zatem myśl o tej książce poszła pokrętną drogą skojarzeń. Charakteryzatorem literackich dróg jest przypadek. Ksiądz Heller ...

W troskę spojrzenie zwrócone

„Zajmę się Herbertem”, pomyślałem, przeczytawszy pobieżnie dwa jego ostatnie tomiki i tyleż samo Miłosza. „Zajmę się Czułością”. Kiedyś spędziłem wieczór w towarzystwie niezwykłego człowieka; jakiś czas wcześniej namawiał był mnie na poezję. Na jej, jak to nazywał, „rozczytywanie”. - A więc Miłosz czy Herbert? – zapytał, a było to sześć ...

Lżej

Tej literaturze brakuje puenty – to szkatułki, które srebrzą się płynną narracją, dobrodusznymi postaciami, ciekawymi i wzruszającymi historiami, które jednakże mijają, nie pozostawiając wiele wspomnień. Bardzo dobra lektura dla odprężenia i relaksu. „Niewykwalifikowany robotnik Marcovaldo” na pewno sprawi Wam uśmiech swoimi perypetiami. Italo Calvino to pisarz niesamowity. To on, chyba ...

Człowiek z Bogiem w imieniu; poeta.

„Dzisiaj większość wierszy to utwory Benna” – napisał jeden z krytyków w 1958 roku, dwa lata po śmierci poety, którego Zdzisław Jaskuła, autor przedmowy do wyboru Nigdy samotniej i inne wiersze, przywołuje w swoim wstępie. Streszczając pokrótce tekst polskiego tłumacza, wyciągając z niego esencję, wydaje się ważną pozycja, jaką Gottfried ...

Czytaj, jeśli kochasz. Replika

Żółto-czarno-biała okładka z rysunkiem. Stół, pies, troje ludzi o nagich stopach i kafkowskim spojrzeniu ulepionym z obojętności i smutku. Chciałoby się powiedzieć, że żaden proces nie idzie dobrze. Wszystko jest degradowalne do dychotomii kontrastu. Zostaje zamknięte w różnych odcieniach czarnej kreski na tle białego wszechświata rzeczy, które należy opisać, aby ...

Literacki brikabrak. Z zapisków farmazona

Część pierwsza: Człowiek który kaszlał (oraz inne przypadłości człowiecze) Pamiętam wrażenie sprzed bodaj dwóch lat, kiedy sięgałem po Zamek Kafki, jednak – przez nieostrożność – na podłogę spadł Kaszel Waltera Vogta, którego nie zna nawet polska Wikipedia. Cóż, pomyślałem, sprawdzam – jakaś encyklopedia podała informację, że Helwet i lekarz oraz ...