Type and press Enter.

O słowo za dużo / Dino Buzzati / Sześćdziesiąt opowiadań

Kto normalny rozpoczyna zbiór sześćdziesięciu opowiadań arcydziełem? Buzzati to niewątpliwie autor z wyższej półki. Jego wyobraźnia jest nieograniczona; światy, jakie buduje – zniewalające. Tworzy fantastyczne fabuły i nie zawsze potrzebuje do tego fantastycznych rekwizytów. Nastrój jest często baśniowy; rzeczywistość pozornie zwyczajna nagle zyskuje dodatkowy wymiar, zdradza swą inność jakimś obcym ...

Bardzo krótko / Barbara Sadurska / W ruchu

„W ruchu” to książka szczególna. Wydana przez Małopolski Instytut Kultury w nakładzie czterech tysięcy egzemplarzy i dystrybuowana bezpłatnie (oraz skutecznie – spróbujcie ją dostać!), mieści osiem historii, z których cztery dzieją się w Krakowie, a cztery gdzie indziej w Małopolsce. Pierwsze opowieści zaczynają się jeszcze w XIX wieku, by niespiesznie ...

Bardzo krótko / Tomasz Mirkowicz / Lekcja geografii

„Lekcja geografii to dwadzieścia trzy lipogramy, czyli opowiadania tak skonstruowane, by nie zawierały wybranych liter alfabetu” – czytamy na okładce książki. Zjawisko brakującej litery nie jest podczas lektury rozstrzygające, ale daje czytelnikowi istotną wskazówkę co do autora – że ten ma mianowicie niemałe poczucie humoru i że włożył w akt ...

Bardzo krótko / Josef Škvorecký / Gorzki świat

„Gorzki świat” to zbiór opowiadań i, jak każdy zbiór, jest nierówny. Tuż po genialnej historii utrzymanej w poetyce absurdu następuje moralizatorska, płaska satyra, ustępująca z kolei miejsca czemuś, co wygląda na nieładny, nisko motywowany paszkwil. Wydaje się wręcz, że Škvorecký celowo utrzymuje czytelnika w ambiwalencji i napięciu, każąc mu zachować ...

Edgar Allan Poe – Serce oskarżycielem

Jedno z najsłynniejszych opowiadań Edgara Allana Poe, „Serce oskarżcielem”, zostało po raz pierwszy opublikowane w styczniowym wydaniu The Pioneer Jamesa Russella Lowella z 1843 roku i przedrukowane w The Broadway Journal z 23 sierpnia 1845 roku. Historia jest psychologicznym portretem szalonego narratora, który zabija człowieka, a następnie słyszy nieustanne bicie ...

Edgar Allan Poe – Czarny Kot

Opowiadanie Edgara Allana Poe „Czarny kot” zostało po raz pierwszy opublikowane w United States Saturday Post (później znanym jako Saturday Evening Post) w sierpniu 1843 roku. Poe uznał ją za jedną ze swoich najlepszych opowieści i natychmiast stała się popularna. Opowieść została przedrukowana w Opowieściach Poego w 1845 roku. „Czarny ...

LOVECRAFT / KOTY ULTHARU

Po tym, jak ostatnio w ręce i przed oczy wpadł mi Zew Cthulhu, zbiór opowiadań zawierający najsłynniejsze teksty jakie wyszły spod pióra Lovecrafta, do lektury Kotów Ultharu zabierałem się z radością i pewnością, że będzie to czytanie przynajmniej dobre. No i proszę sobie wyobrazić, nastąpiła jedna z tych najmilszych niespodzianek, ...

Edgar Allan Poe – Maska Czerwonego Moru

Często uważana za paraboliczną medytację nad niezwyciężoną śmiercią - zwykłe rozszerzenie prozy „Robak zdobywca” - „Maska Czerwonego Moru” cierpi z powodu niedoceniania jej rozmyślających konfliktów klasowych. Chociaż jest to doskonałość poprzednich od  Poego do „memento mori” („Robak”, „Cień”, „Nawiedzony pałac”), została również oceniona jako „fantazja zemsty” ze strony człowieka, któremu ...

HARUKI MURAKAMI / PIERWSZA OSOBA LICZBY POJEDYNCZEJ

Jesienią na księgarnianych półkach zjawił się nowy Murakami, wiedziony starymi sentymentami (kilka lat temu zupełnie porwało mnie jego pisanie), ruszyłem na zakupy, przekonać się, jak tam się sprawy na dalekim wschodzie mają, z lekturą się nie spieszyłem, w końcu mogę jednak zdać relację z tego spotkania. Murakami zatrzymuje się przy ...

Bram Stoker – Gość Draculi

„Gość Draculi” był prowokujący niemal natychmiast po wydaniu w 1914 r. I od tego czasu pozostaje wysoce kontrowersyjny - intrygował do około lat siedemdziesiątych, kiedy naukowcy osiągnęli pewien konsensus. Głównym powodem tej debaty jest pytanie, jaki był jej związek z powieścią z 1897 r. Istnieje wiele sposobów interpretacji: 1. Jako ...

APOKRYFY POLSKIE O ŚWIĘTYCH I CZARTACH, XSIĘGA SIODMA / CO MYŚLĄ DIABLI O MUZYCE KOŚCIELNEJ

Prawdą jest ogólnie znaną i przez licznych świadków w niebie i na ziemi potwierdzoną, że kto śpiewa, ten modli się dwa razy, a jak kto śpiewa ładnie, to nawet i trzy razy albo i więcej, bo raz, że w niebie milej takiego słyszeć, a dwa, że i ludzie modlą się ...

APOKRYFY POLSKIE O ŚWIĘTYCH I CZARTACH, XSIĘGA SZÓSTA / ŚWIĘTY MAREK EWANGELISTA

A Pan Jezus siedzi w niebie i skarg wszystkich cierpliwie słucha. Skarg zaś do nieba unosi się tyle, że aż uszy rozboleć mogą, więc gdy brzmią za głośno, wysyła Zbawiciel na ziemię posłów swoich, coby narzekania wszystkie skrzętnie w księgach spisywali i do nieba przynosili. I nikt w tych poselstwach ...

Bardzo krótko / Dezső Kosztolányi / Dom kłamczuchów

Nie jest to książka, która przesuwałaby granice literatury. I całe szczęście. Kosztolányi ma za to klasę, ma styl i ma wnikliwy wgląd we wnętrze ludzkie, szczególnie jeśli wnętrze to wyłożone jest materiałem nieco delikatniejszym od tego, który przewiduje norma. Tymczasem taki materiał może się również trafić we wnętrzu, którego nie ...

POD SKRZYDŁAMI NIKE #8.1 / PANDORA – HENRY JAMES

Po Henry’ego Jamesa sięgnąłem przy okazji Autografów Jaffreya Asperna, o całkiem udanej lekturze rozpisywałem się już jakiś czas temu. Tymczasem znalazł się pretekst do powrotu: w tytule małej, zawierającej Autografy książeczki, można znaleźć dopisek „…i inne opowiadania” i za sprawą tego dopisku, a także Pandory, pierwszego z rzeczonych innych opowiadań, ...

Bardzo krótko / Roberto Bolaño / Dziwki morderczynie

Ten zachęcająco zatytułowany zbiór to w istocie wyrafinowana (intelektualnie i literacko) dyskusja z tezą, że literatura musi mieć cel, poznawczy lub pedagogiczny, zamiast opisywać fenomen życia, z jego nagłymi zwrotami, słodko-gorzkim smakiem, niemożnością prawdziwego zrozumienia drugiego człowieka i ogólnym poczuciem bezsensu. Bolaño jak zwykle zręcznie manewruje między faktami a fikcją, ...

Bardzo krótko / Arthur Schnitzler / Panna Elza i inne opowiadania

Pisałem już kiedyś o "Powrocie Casanovy", który podbił mnie ubraniem porywów duszy w styl niebywale precyzyjny. Okazuje się jednak, że ta nowelka, choć mistrzowska, nie do końca jest dla Schnitzlera reprezentatywna. Zbiór opowiadań "Panna Elza" ukazuje austriackiego pisarza nadal maksymalnie skoncentrowanego na wewnętrznych przeżyciach swoich bohaterów, lecz gotowego oddać je ...

POD SKRZYDŁAMI NIKE #8 / AUTOGRAFY JEFFREYA ASPERNA – HENRY JAMES

Literatura potrafi nieznośnie palić, porywać i fascynować. I w tym najmocniejszym oddziaływaniu nie chodzi bynajmniej o nieprzespane z powodu kolejnych rozdziałów noce, o emocje, jakie podczas lektury przeżywamy, ani nawet o te brednie o znajdowaniu w książkach swojego odbicia. W literaturze chodzi o spotkanie: o to, że ktoś kiedyś siedział ...

Przeciw stałości / Robert Walser / Niedzielny spacer

"Niedzielny spacer" zawiera trzy zbiory opowiadań, oryginalnie opublikowane kolejno w 1917, 1920 i 1925 roku. Każdy z nich jest w dużym stopniu autobiograficzny, każdy jest też w dużym stopniu odmienny od pozostałych. Robert Walser to bowiem pisarz umykający. Pierwszy tom składa się z bardzo krótkich, nierzadko jedno- bądź dwustronicowych historii. ...

STRONY WYŁOWIONE #2 / HUMBAK W WANNIE

Starszy kuzyn powiedział mi kiedyś, a było to w dzieciństwie głębokim, gdy wozy na niebie co prawda już stały, ale jeśli się wsłuchać można było dosłyszeć tętent kopyt uciekłych niedawno koni, powiedział mi, że nie ma zabawniejszego sposobu na nabranie młodszej siostry, niż powiedzenie jej, podczas wspólnej kąpieli, że pod ...

OSET – BODIAKI POD SŁOŃCE, OBRAZ JANA STANISŁAWSKIEGO / BLEJTRAM #2

Dzieckiem słyszałem: tam nie chodź, tam rosną pokrzywy, albo: tam też nie, tam rosną osty. Wszystkie zakazy mieściły się na moim podwórku i terenach przyległych. Rzecz jasna, zaraz po usłyszeniu podobnych słów, podjąłem jedyną możliwą decyzję: ruszyłem w te miejsca i dowiedziałem się – co to są, te pokrzywy i ...

BEZGRZESZNE LATA MAKUSZYŃSKIEGO / MOJE BEZGRZESZNE LATA

Było w moim Liceum (zawsze piszę to słowo z wielkiej litery) miejsce nazwane Zakątkiem. Przedziwna hybryda świetlicy, stołówki i kawiarenki, przez całe trzy lata był dla nas wszystkich Zakątek drugim domem. Przesiadywaliśmy tam całe przerwy, a jeśli było trzeba, to i lekcje – w Zakątku było kilka sporych filarów, wystarczyło ...

MISTYCZNE LATO / TOVE JANSSON

A kiedy wyszła z namiotu do wąwozu, pierwszy raz poczuła ziemię pod całymi stopami, zimną, ziarnistą i niesłychanie skomplikowaną ziemię, która zmieniała się, gdy po niej szła, żwir i mokrą trawę, i duże gładkie kamienie, czasem rośliny wysokie jak krzaki muskały jej nogi. Ziemia była czarna, ale niebo i morze ...

Bardzo krótko / Vladislav Vančura / Opowieści przekorne

Vančura wskrzesza tradycję osiemnastowieczną, a nawet dawniejszą, podbijając ją jednak dwudziestowieczną melancholią. Bohaterowie jego opowiastek nie zaliczają się zazwyczaj do elity społeczeństwa; ba, często, z wyboru bądź z konieczności, sytuują się raczej bliżej jego dolnych warstw, tam szukając powodzenia i kawałka chleba, tam przeprowadzając swoje nie do końca jasne sprawki. ...

O WZLOTACH I UPADKACH ŻYCIA W NIEWIDZIALNEM / BROMBA I INNI

W posiadanie egzemplarza Bromby wszedłem drogą grabieży bookcrossingowej budki, pod osłoną ciemności wtargnąłem, zabrałem i czmychnąłem, ludzie w rynku zajęci byli zabawą, nikt nic nie widział, nikt nic nie wie. Książek Macieja Wojtyszki nie czytałem nigdy, ale mimo to Bromba była postacią, którą kojarzyłem i to kojarzyłem ciepło, pojawiała się ...

STRONY WYŁOWIONE #1 / LATA PIELGRZYMSTWA

Choć spory wycinek w stosunkowo jeszcze niedługim życiu pana Hilarego stanowią podróże, to pan Hilary, myśląc o sobie, nie myśli: podróżnik. Jego wędrówki są chyba zbyt małymi przedsięwzięciami; myśli sobie nieraz i dodaje, również w myśli, że chodzi tu bardziej o przemieszczanie się, niż podróże jako takie. Jakoś trzeba dotrzeć ...

Bardzo krótko / Sherwood Anderson / Miasteczko Winesburg

To spotkanie z amerykańską, zapóźnioną prowincją z końca XIX wieku jest chronologicznie może jedną z ostatnich literackich szans, by poobcować z człowiekiem, który nadal nie zatracił więzi z naturą. To nie jest jeszcze człowiek zagubiony na sposób dwudziestowieczny, który podmienił stałego Boga na bardzo niestałą naukę; to człowiek zagubiony na ...

Co pozwala powiedzieć noc/ Pierre J. Mejlak

Spotkania z Książkowymi Klimatami zawsze przynoszą odkrycia literatury nieznanych wschodów słońca. Świat postaci Pierre’a J. Mejlaka to świat osób, które doświadczają wydarzeń potocznych. Gdyby opowiedzieć je bez polotu i południowo europejskiej wyobraźni, przeminęłyby bez echa. Przez pióro Mejlaka zostają w pamięci. Kiedy po kilku dniach usiłowałem sobie przypomnieć, o czym ...