Type and press Enter.

eseje

eseje Literatura Religia

„Już pora. Miesiące i godziny” Jana Maciejewskiego

with 0 comments by marbyrski@gmail.com 71 views
I. W pewnym sensie dopełnione skrupulatnym przygotowaniem gesty często, z perspektywy czasu i pokory przed większymi od siebie, wydają się w jakiś sposób uzasadnione. Zatem: dobrze, pociągnął za spust i zginął, to był jego wybór. Nie on pierwszy i nie ostatni. Tego się obawiałem: że dwa, trzy otwierające akapity opisujące ...
eseje Literatura obok Teoria literatury

O niegodziwości w świecie literatury. Dlaczego ją wspieramy?

Chciwy mężczyzna z nożem i workiem pieniędzy ściga przerażone książki
with 0 comments by Maciej Szmajdziński 220 views
Nigdy nie miałem zapędów dydaktycznych. Do uczenia cierpliwości mi brakuje; więc tego nie robię, tym bardziej teraz – kiedy nie muszę. Również moje ubogie doświadczenie literackie nie upoważnia do udzielania porad. Poniższy tekst jest próbą zrozumienia zjawiska nieustannej popularyzacji procesów, które ze świata literatury powinny zniknąć. Jednocześnie pragnę podzielić się ...
eseje Literatura Religia

SŁODKA ZIEMIA / MICHAŁ GOŁĘBIOWSKI

with 0 comments by niesławne p 120 views
Michał Gołębiowski, Słodka Ziemia, Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków, 2023 To jest pełne życia, tętniące i rozmaite pisanie o żywym świecie. Autor jest tutaj zachwyconym świadkiem, który swoją relację ze świata chłodzi głębszym namysłem i odniesieniem do mnóstwa treści kultury i popkultury. Właśnie – w pisaniu Gołębiowskiego ważne jest to, że ...
eseje Literatura

Do czego służy naród / Oksana Zabużko / Planeta Piołun

with 0 comments by utracjusz 187 views
Jest coś fascynującego w sposobie, w jaki intelektualiści postrzegają zjawiska w innych, dodatkowych kategoriach, dostrzegają między nimi sekretne powiązania, kroją nożem rzeczywistość i ukazują ją warstwa po warstwie. Eseje Zabużko uświadomiły mi moją ślepotę w kwestii Putina, ukazały jego działania wpisane w szerszy kontekst konsekwentnie realizowanego od lat planu. Mojej ...
eseje Literatura

Józef Wittlin / Orfeusz w piekle XX wieku

with 0 comments by utracjusz 269 views
To była znajomość, która trwała ponad miesiąc, nie tyle nawet ze względu na obszerność tego zbioru, w wydaniu Instytutu Literatury poszerzonego jeszcze o obficie zakrojone i nie zawsze niezbędne przypisy, ale przede wszystkim z uwagi na intensywność zawartych tu treści, co fascynujące, przekazanych w sposób przejrzysty i czytelny. Wittlin od ...
autobiografie eseje Literatura literatura piękna proza

JAK SIĘ TWORZY POWIEŚĆ / UNAMUNO

with 0 comments by niesławne p 196 views
Jak się tworzy powieść Miguela de Unamuno, to tekst tak gęsto obrosły kolejnymi warstwami, że już samo przekopywanie się przez nie, przedzieranie w głąb w poszukiwaniu jego sedna, sensu i spotkania z autorem jest dobrym powodem do sięgnięcia po książkę. Te warstwy sięgają poza sam utwór – dotyczą nie tylko ...
dzienniki eseje Literatura literatura piękna

Bardzo krótko / Max Blecher / Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny

with 0 comments by utracjusz 171 views
Blecher niemal od razu skojarzył mi się z Robertem Walserem. Równie jak on kruchy i wrażliwy, równie uważny obserwator, spogląda na świat ze spokojną życzliwością, choć nie godzi się na jego bezwzględny dyktat, ciągle szukając alternatywnych rozwiązań, dziur w strukturze rzeczywistości, które pozwolą mu prześliznąć się do jakiegoś lepszego gdzie ...
autobiografie biografie eseje Literatura proza

Bardzo krótko / Jacek Bocheński / Zapamiętani

with 0 comments by utracjusz 115 views
To bardzo mądra książka. Teraz wiem, jakim durniem byłem trzy lata temu, gdy jakaś błaha przyczyna odwiodła mnie od podróży do nieodległego Brzegu na spotkanie z autorem. „Zapamiętani” powstali przede wszystkim z wewnętrznej potrzeby, ale również w kontrze do święcących dziś tryumfy opracowań, które pisarzy PRL-u rozliczają z brutalną bezwzględnością. ...
dzienniki eseje Literatura literatura piękna proza

Bardzo krótko / W.G. Sebald / Pierścienie Saturna

with 0 comments by utracjusz 123 views
Proza to bardzo ulotna, do tego stopnia, że treść przeczytana poprzedniego dnia, następnego nie gościła już w mojej głowie, tylko lewitowała gdzieś w niezmierzonych przestrzeniach. Zaiste fatalny błąd popełnił Sebald, nie decydując się nigdy na udział w kursie kreatywnego pisania; wiedziałby wówczas, że należy pisać krótsze rozdziały. Podobnie jak w ...
autobiografie biografie eseje Literatura literatura piękna proza

Bardzo krótko / Thomas Bernhard / Bratanek Wittgensteina

with 0 comments by utracjusz 163 views
„Bratanek Wittgensteina” jednomyślnie wskazywany jest jako najbardziej przystępny w dorobku Bernharda utwór, od którego należy zaczynać przygodę z austriackim pisarzem. Ale to, że coś jest przystępne intelektualnie, nie oznacza jeszcze, że musi być przystępne duchowo. Ten tekst konstytuują uporczywa mizantropia oraz dwubiegunowość postaw i ocen, ciążąca jednak zdecydowanie ku minusowi. ...
autobiografie dzienniki eseje Literatura proza

Bardzo krótko / Zbigniew Żakiewicz / Rosja, Rosja…

with 0 comments by utracjusz 129 views
Zbigniew Żakiewicz w bardzo młodym wieku zderzył się z bezlitosną sowiecką machiną i było to doświadczenie formujące, budujące przyszłą słodko-gorzką fascynację, na którą składają się zarówno niesłabnące zainteresowanie, jak i niegasnąca niechęć. Z tą fascynacją próbuje się zmierzyć w tomie, który mógłby zapewne być bardziej chwytliwie zatytułowany i staranniej przejrzany, ...
eseje Literatura

Italo Calvino / Po co czytać klasyków

with 0 comments by utracjusz 242 views
Już w tytułowym eseju padają słowa: „[…] żadna książka, która mówi o innej książce, nie mówi więcej niż książka, o którą chodzi.” To motto stanowi dla Calvino punkt wyjścia do nieustającej pochwały skrajnie indywidualistycznej hermeneutyki, którą włoski pisarz z powodzeniem uprawia w kolejnych tekstach, meandrując, popadając w dygresje, budując piramidy ...
eseje Literatura poezja Religia

BEZKRES PORANKA / MICHAŁ GOŁĘBIOWSKI

with 0 comments by niesławne p 225 views
Już na pierwszych stronach swojej nowej książki Michał Gołębiowski utożsamia poezję z duchowością. Sięga do słów Ewangelii, w których nader często słyszymy polecenia „przyjrzyjcie się”, „trwajcie”, „czuwajcie” – postawa trwania w wierze, ta modlitewna kontemplacja, wszystkie uniesienia, zachwyty i ekstazy, które później przez wieki przeżywać będą zastępy świętych, znajdują odbicie ...
dzienniki eseje Literatura proza

Testament / Kazimierz Brandys / Miesiące 1982-1987

with 0 comments by utracjusz 137 views
Z Brandysem – i poprzednim tomem „Miesięcy” – rozstałem się w momencie, gdy stan wojenny zaskoczył go podczas krótkiego zagranicznego wypadu, który w tych okolicznościach z przymusu się wydłuża, a ostatecznie okaże się bezterminowy. Pisarz nagle zostaje oderwany od ojczyzny, od znanych ludzi i miejsc, od bezpiecznego świata. Można obserwować ...
eseje Literatura proza

Claudio Magris / Dunaj

with 0 comments by utracjusz 128 views
Podróż wzdłuż Dunaju jest tak naprawdę jedynie pretekstem do podróży przez historię Europy Środkowej. Chwilami Magris z równą rozkoszą, co w tytułowej rzece, zdaje się pławić w swej erudycji, która w nieunikniony sposób musi budzić podziw bądź zawiść czytelnika, w zależności od jego stanu ducha. Włoski pisarz z irytującą swobodą ...
eseje Filozofia Literatura proza

Mit Syzyfa/ Camus

with 0 comments by marbyrski@gmail.com 572 views
„Po to są mity, by ożywiała je wyobraźnia”. Podoba mi się fraza Alberta Camusa, kiedy pisze o rzeczach koniecznych. Koniecznych do przemyślenia, do uświadomienia, do znalezienia perspektywy. Ustanowienie jej, a nie jedynie powielenie wzorem tych, którym ufamy, wydaje się kwestią wartościową dla naszego dzisiaj i jutra. Chyba można o tym ...
eseje Literatura Malarstwo

Lektury uzupełniające #50 Opowieść malarza

with 0 comments by agnieszkabromba 165 views
książka: Patrząc; autor: Józef Czapski „Patrząc” to zbiór esejów o malarzach, malowaniu, wystawach, inspiracjach (jest tu kilka recenzji literackich: Proust,  Malraux), wiele wspomnień o przyjaciołach kapistach. Teksty ułożono chronologicznie możemy więc śledzić malarską drogę samego Józefa Czapskiego: powracające nazwiska to Cézanne, Bonnard, Matisse, de Staël. Pierwszy tekst pochodzi z roku ...
eseje Literatura

Skromna obrona domów publicznych albo rozprawa o porubstwie / Mandeville

with 0 comments by utracjusz 149 views
Oświeceniowi reformatorzy dostrzegali potrzebę ingerencji w przeróżne dziedziny życia. Bernard Mandeville, Holender z urodzenia, Anglik z wyboru, zapragnął obsiać na nowo poletko porubstwa, od zarania ludzkości uprawiane z zapałem godnym spraw wiecznych. Impulsem, który skłonił go do tej interwencji, była działalność purytańskich stowarzyszeń, dążących do całkowitej likwidacji prostytucji w Wielkiej ...
dzienniki eseje Literatura Malarstwo

Lektury uzupełniające #48 Krainy rozkoszy

with 0 comments by agnieszkabromba 203 views
tytuły: Historia malarstwa we Włoszech; Salon 1824; Rzym, Neapol, Florencja; Przechadzki po Rzymie, Pamiętnik turysty;  autor: Stendhal Ten "Wybór z pism różnych" Stendhala wydał PIW w 1965 roku. W nakładzie 8 tysięcy egzemplarzy. Mój egzemplarz kupiony w antykwariacie ma dedykację dla miłej i grzecznej Iwonki co, zakładając, że nie podarowano ...
eseje Nauka obok Religia

GODKA O ŚWIYCIE #1: CZY ŚWOT JES PRAWDZIWY I CZY OBACZYĆ DASIE?

with 0 comments by niesławne p 202 views
Co to jes świot, to każden widzi, bo ślipia do paczenia szyscy majom. I jak tak siedzom i paczom to widzom: dżewo, ptok, ćowek, chałpa; widzom i mówiom sobie: oto jes świot. I szczenśliwy kożdy, co tak godo i wincy już mu siem myślować nie kce. Bo som takie pludroki, ...
dzienniki eseje Literatura proza

Bardzo krótko / Kazimierz Brandys / Zapamiętane

with 0 comments by utracjusz 139 views
To najbardziej rozrachunkowa ze znanych mi książek Brandysa. Na szczęście, wbrew jego niewypowiedzianym, lecz wyraźnie tu obecnym obawom, nie okazała się jego ostatnią. Dobrowolny wygnaniec rozlicza się nie tylko ze sobą, trafiają się i notki na temat innych postaci, choć zazwyczaj są to uwagi oddające im sprawiedliwość wbrew opinii ogółu. ...
autobiografie eseje Literatura Opowiadania

STRONY WYŁOWIONE #2 / HUMBAK W WANNIE

with 0 comments by niesławne p 169 views
Starszy kuzyn powiedział mi kiedyś, a było to w dzieciństwie głębokim, gdy wozy na niebie co prawda już stały, ale jeśli się wsłuchać można było dosłyszeć tętent kopyt uciekłych niedawno koni, powiedział mi, że nie ma zabawniejszego sposobu na nabranie młodszej siostry, niż powiedzenie jej, podczas wspólnej kąpieli, że pod ...
eseje fantastyka horror Literatura

O OPOWIEŚCI, PRAWDZIE, TAJEMNICY I KOBIECIE / LEKSYKON DZIKICH KOBIET

with 0 comments by niesławne p 285 views
Opowiadanie bajek, baśni, legend, mitów i podań, dzisiaj przebranych za miejskie legendy i pasty w Internecie – jest w tym wszystkim coś niebywale pięknego, jest coś w tym naszym pędzie do zmyślania, fantazjowania, bajania, jak zwał, tak zwał. Bo z jednej strony tkwi w tym głęboka niezgoda na zwyczajność świata, ...
eseje Literatura poezja

Bardzo krótko / Zbigniew Herbert / Mistrz z Delft

with 0 comments by utracjusz 258 views
Witold Gombrowicz słusznie grzmiał, że do pisania o wielkiej literaturze biorą się często ludzie mali; by nie wpisywać się w ten schemat, zaznaczam od razu, iż poniższe uwagi mają charakter ściśle osobisty. Zastrzeżenie to jest konieczne, bo z jednej strony "Mistrz z Delft" to zbiór skompilowany z ineditów, a zatem ...
eseje Literatura literatura piękna proza

HRABAL / LIST MIŁOSNY / RUPIECIARNIA

with 0 comments by niesławne p 289 views
Czytam Piękną Rupieciarnię Hrabala. W sylwestrowy wieczór stałem długo przed szafą zawaloną książkami i przynajmniej kwadrans wyciągałem z niej kolejne pozycje i kilka razy zadowolony odchodziłem już na krok, dwa, ale trzeba było się wracać, bo wciąż nie to. I w końcu padła myśl, że jak coś zaczynać i coś ...
eseje Literatura

Jiří Gruša / Czechy. Instrukcja obsługi

with 0 comments by utracjusz 244 views
Festiwal Góry Literatury w lipcu 2019 roku był jedną z ostatnich okazji w historii wszechświata, by spokojnie porozmawiać z Olgą Tokarczuk; z okazji tej skorzystałem trochę bezwiednie, nie przewidując bynajmniej katastrofy, jaka miała wkrótce rzucić cień na życie tej biednej kobiety. Był jednak również drugi powód, dla którego nawiedziłem bogate ...
eseje Literatura Malarstwo

Lektury uzupełniające #45 Kolaż kubisty

with 0 comments by agnieszkabromba 99 views
Tytuł: Obrazy Włoch. Rzym; autor: Paweł Muratow Tom rzymski "Obrazów Włoch" ma cechy samego Rzymu. Zostawia z wrażeniem pewnego chaosu, nakładających się na siebie, trudnych do rozróżnienia warstw. Po krótkiej lekturze, albo po krótkim pobycie, w pamięci niewspomaganej, zapisują się i tomik, i Rzym jakimiś fragmentami, z których można skleić ...
eseje Literatura

Bardzo krótko / Zygmunt Kubiak / Brewiarz Europejczyka

with 0 comments by utracjusz 421 views
Josif Brodski upatrywał narzędzia do zbawienia świata w poezji; Zygmunt Kubiak odwołuje się w tym samym celu do tradycji antycznej. Moje wrażenie jest takie, że pan profesor hołduje właściwym wartościom, ale komunikuje to z przesadnym patosem, pozostającym może nie bez związku z żarliwą wiarą autora. „Brewiarz Europejczyka” to z pewnością ...
eseje Literatura

W szponach modernizmu / Claudio Magris / Itaka i dalej

with 2 komentarze by utracjusz 187 views
Ludzkość potrzebuje takich mędrców jak Claudio Magris, by ze swych wyżyn objaśniali jej zagadnienia złożone przy pomocy przystępnych sformułowań. Tym razem profesor z Triestu daje małe lekcje wielkiej literatury, obracając się niemal wyłącznie w kręgach włoskim i niemieckojęzycznym, szczególne miejsce w sercu chowając dla Monarchii Austro-Węgierskiej jako symbolu kresu świata ...
eseje obok

DRZAZGI II / JA SEN KTÓRY GŁODNIE

with 0 comments by niesławne p 140 views
I Jechałem dziś autobusem i mając niemałe szczęście, trafiłem na kwiat polskiej młodzieży. Chłopaki mieli kolorowe włosy, słuchali głośnej i wulgarnej muzyki z telefonów, krzyczeli i śmiali się, jak to młodzież ma w zwyczaju (napisał jaśniepan z wyżyn wieku panachrystusowego). I jakoś tak nie przeszkadzało mi to w lekturze, ani ...
eseje Literatura

Bardzo krótko / Karel Čapek / Marsjasz czyli na marginesie literatury

with 0 comments by utracjusz 196 views
Erudyci rzadko legitymują się umiejętnością lekkiego komunikowania dowolnych treści, pisarz z Malých Svatoňovic opanował jednak tę sztukę do perfekcji. „Marsjasz” pozwala rozwiązać zagadkę tego fenomenu. W tym zbiorze esejów analizuje Čapek rozmaite i dość dowolnie rozumiane gatunki literackie zaliczane przez niego do kultury masowej – a jednocześnie z sympatią ich ...
eseje Literatura

Josif Brodski / Pochwała nudy

with 0 comments by utracjusz 297 views
„Uwaga! Mówi mędrzec!” – takim tytułem mógłby być opatrzony ten zbiór. Brodski to niespokojny duch, prowokator. Operuje paradoksami, by pobudzić czytelnika do świeżego spojrzenia, zmusić do niekonwencjonalnego myślenia. Uważa za stosowne podkreślać, że człowieka nie sposób pojąć, odwołując się do kategorii rozumu; stąd potrzeba i rola poezji. Więcej tu jednak ...
eseje Literatura

Francis Wheen / Jak brednie podbiły świat

with 0 comments by utracjusz 217 views
Bardzo ciekawa książka, napisana przystępnie, a jednocześnie angażująca intelektualnie. Nie jest to oczywiście praca spełniająca rygory naukowe, większość przykładów i wypowiedzi dobrana jest pod tytułową tezę, sporo tu też uogólnień, ale i tak stanowi imponujący pomnik ludzkiej głupoty. Nieszczególnie znam się na gospodarce i ekonomii, więc dotyczące ich ustępy wydawały ...
eseje Literatura obok

Erwin Schrödinger o zaletach likwidowania podziałów, humanizmie, Grecji, fizyce i kilku innych rzeczach

with 0 comments by niesławne p 408 views
Erwin Schrödinger, Przyroda i Grecy / Nauki przyrodnicze i humanistyczne, Wydawnictwo IFiS PAN, 2017. Po niezwykle udanym spotkaniu z Wernerem Heisenbergiem, w moich rękach wylądowała pozycja autorstwa innego fizyka działającego od pierwszej połowy XX wieku, Erwina Schrödingera. Mała publikacja zawiera dwie serie wykładów austriackiego naukowca, poświęcone stykaniu się różnych światów ...