Type and press Enter.

OGRODY SUCHEGO KRAJOBRAZU / IWA KRUCZKOWSKA-KRÓL / BLEJTRAM #17

Japoński ogród zen, piach ułożony w linie i okręgi, grupa ludzi siedzi na tarasie, patrzy przed siebie, kamienie spoczywają w bezruchu, słońce liże je po grzbietach. Jest cisza, jest światło, jest spokój. Świat z jakichś przyczyn lubi te rzeczy: linie, warstwy, okręgi, sfery. Jeśli przekroić go wzdłuż, szybko okaże się, ...

William Shakespeare – Król Lear

Król Lear został po raz pierwszy zagrany 26 grudnia 1606, w noc św. Szczepana, przez zespół aktorski Szekspira The King's Men, przed królem Jakubem I i dworem w Whitehall. Istnieje wiele źródeł historii Króla Leara. Pierwotnym źródłem jest wcześniejsza sztuka, prawdopodobnie z około 1594 roku, z którą Szekspir był niewątpliwie ...

BRUZDY, OBRAZ NATALII WEGNER / BLEJTRAM #14

Natalia Wegner, Bruzdy, technika mieszana na papierze, 36 x 46 cm, 2018 Dzieckiem ze szkoły wracać mogłem przez Wieś albo Zapłociem, to były dwie drogi przecinające moją wioskę, prostopadle do nich szła trzecia, czwarta była po drugiej stronie, biegła prosto na południe, ja mieszkałem, zresztą nadal mieszkam w ostatnim domu, ...

Pani z Shalott – Alfred Tennyson

Główna bohaterka żyje pod zaklęciem, nie wiedząc, skąd pochodzi, dlaczego zostało na nią nałożone, i nie zastanawiając się, jak może je zdjąć. Wydaje się, że akceptuje   swój los.  Jedynym warunkiem tej tajemniczej klątwy jest to, że nie może patrzeć przez okno na panoramę przyrody i ludzkości, tak wyraźnie zarysowaną ...

BURZA, OBRAZ KAMILA PIOTRA GRABOWSKIEGO / BLEJTRAM #13

Malarstwo, jako takie, jest po to, żeby opowiadać. Potrzebuje twórcy, potrzebuje widza, ale potrzebuje także swojej treści i zakopanego w tej treści uzasadnienia (choć to może równie dobrze tkwić w malującym, a czasem i w odbiorcy). Dlaczego twórca chce dany widok (doświadczenie, miejsce, rzecz, osobę…) pokazać odbiorcy? Mamy chyba jakąś ...

CZŁOWIEK HEIDELBERSKI, OBRAZ JACKA JĘDRALA / BLEJTRAM #10

Krwistość nieba i czerń tła przytłaczają niskim, minorowym tonem. Gdzieś między nimi, wyrasta z dołu i wbija się w niebo góra. Między rozmytymi obłokami sklepienia a skłębionymi oparami ciemnej ziemi, zdaje się być nie na miejscu: jedyna pewna i namacalna rzecz, ostre kształty twardych skał, miejsce w którym można postawić ...

PRAWDZIWE-NIEPRAWDZIWE NR28, OBRAZ KAROLINY TRESKI / BLEJTRAM #9

Życie pędzone w jednym domu nawarstwia się, rośnie, odkłada. Stojąc w miejscu da się dostrzec kolejne dni, miesiące i lata. Po jakimś czasie na jaw wychodzi braterstwo z brzozą, topolą i dębem, cicho przyjmującymi kolejne słoje, i ziemią z jej warstwami i być może nawet z małżem, co połknął ziarnko ...

OSTATNIA PODRÓŻ, OBRAZ JACKA JĘDRALA / BLEJTRAM #4

Czy straciliście już wszystko? Bo wiecie, my tutaj usilnie nad tym pracujemy i choć bardzo się staramy, coś wciąż zostaje. Coś zostaje, choć bierzemy wiadra i wylewamy wszystko za burtę, wyrzucamy wszystko za okna, zamykamy drzwi na klucz, gasimy światła i nikogo nie wpuszczamy. Gdy łomocą wstrzymujemy oddech, telefony mamy ...

WNĘTRZE: Z PIANINEM I KOBIETĄ W CZERNI – OBRAZ VILHELMA HAMMERSHØI’A / BLEJTRAM #5

Z okazji sklejania grafik z cytatami z Rilkego, znów nieco szerzej pojawił się w mojej świadomości Vilhelm Hammershøi; jest tam co prawda na stałe, ale nie zawsze dostaje tyle uwagi i myśli, ile dostawać powinien. Zawsze widziałem w nim malarza wielkiej pustki i wielkiej ciszy – puste pomieszczenia, postaci stojące ...

Lektury uzupełniające #50 Opowieść malarza

książka: Patrząc; autor: Józef Czapski „Patrząc” to zbiór esejów o malarzach, malowaniu, wystawach, inspiracjach (jest tu kilka recenzji literackich: Proust,  Malraux), wiele wspomnień o przyjaciołach kapistach. Teksty ułożono chronologicznie możemy więc śledzić malarską drogę samego Józefa Czapskiego: powracające nazwiska to Cézanne, Bonnard, Matisse, de Staël. Pierwszy tekst pochodzi z roku ...

POWRÓT, OBRAZ JACKA JĘDRALA / BLEJTRAM #3

Miałem wczoraj w rękach Powrót, obraz Jacka Jędrala. Obraz porywa jeszcze przed dokładnym przyjrzeniem się, robi wrażenie zanim wzrok zdąży się skupić, wydobyć na wierzch pojedyncze elementy – chodzi może o ten splot kolorów, o to, jak niebo i ziemia wdzierają się w siebie nawzajem z jakimś chaotycznym, pełnym pasji ...

Lektury uzupełniające #49 Całkiem inna historia

tytuł: Kobiety, sztuka, społeczeństwo;  autor: Whitney Chadwick Książka ta jest syntetycznym ujęciem historii aktywności artystycznej kobiet (malarstwo, rzeźba, tkactwo, sztuki współczesne w nich zakorzenione, performens) od wczesnego średniowiecza do pierwszego dziesięciolecia XXI wieku. O ile w rozdziałach historycznych autorka skupia się na zachodnim obszarze kulturowym, sztuka współczesna obejmuje świat globalnie. ...

Lektury uzupełniające #48 Krainy rozkoszy

tytuły: Historia malarstwa we Włoszech; Salon 1824; Rzym, Neapol, Florencja; Przechadzki po Rzymie, Pamiętnik turysty;  autor: Stendhal Ten "Wybór z pism różnych" Stendhala wydał PIW w 1965 roku. W nakładzie 8 tysięcy egzemplarzy. Mój egzemplarz kupiony w antykwariacie ma dedykację dla miłej i grzecznej Iwonki co, zakładając, że nie podarowano ...

OSET – BODIAKI POD SŁOŃCE, OBRAZ JANA STANISŁAWSKIEGO / BLEJTRAM #2

Dzieckiem słyszałem: tam nie chodź, tam rosną pokrzywy, albo: tam też nie, tam rosną osty. Wszystkie zakazy mieściły się na moim podwórku i terenach przyległych. Rzecz jasna, zaraz po usłyszeniu podobnych słów, podjąłem jedyną możliwą decyzję: ruszyłem w te miejsca i dowiedziałem się – co to są, te pokrzywy i ...

SZTUKA PO PROSTU JEST, DZIEJE SIĘ. / MICHAŁ WĘGRZYN, DEMENZ / POGADANE

Próba spisania wstępu do rozmowy udała się tak sobie, to chyba zawsze wychodzi sztucznie, więc tę część omijamy. Państwo sami sobie wyobrażą, jak siadamy (scenerię proszę sobie zobrazować dowolną, byle wygodną), mówimy sobie „cześć – cześć” wymieniamy jeden żart albo drugi i w końcu zaczynamy gadać. Pod pogrubioną czcionką kryje ...

SAVOIR-VIVRE / ZOFIA STRYJEŃSKA

Literaturę i tych, co ją tworzą, postrzegamy nieraz jako zamknięty krąg geniuszy, w niemal prometejskim geście znoszących biednemu ludowi światło Słowa i Piękna. Szeregowy obywatel pisać może sobie najwyżej do szuflady, a huczne sukcesy podważające te regułę to najwyżej czytadła – nie literatura. Tak na to patrzeć można. Tymczasem Miłosz ...

Lektury uzupełniające #45 Kolaż kubisty

Tytuł: Obrazy Włoch. Rzym; autor: Paweł Muratow Tom rzymski "Obrazów Włoch" ma cechy samego Rzymu. Zostawia z wrażeniem pewnego chaosu, nakładających się na siebie, trudnych do rozróżnienia warstw. Po krótkiej lekturze, albo po krótkim pobycie, w pamięci niewspomaganej, zapisują się i tomik, i Rzym jakimiś fragmentami, z których można skleić ...

Lektury uzupełniające #44 Zmagania ze sztuką

książka: O sztuce; autor: E.H. Gombrich To bardzo znana i uznana książka. Tłumaczona na wiele języków. Wydana po raz pierwszy w Londynie, w roku 1950, doczekała się wielu wznowień, uzupełnianych i przygotowywanych przez autora pieczołowicie. E. H. Gombrich, wbrew tytułowi swego dzieła, zajmuje się głównie malarstwem, inne sztuki, rzeźba czy ...

Lektury uzupełniające #29 Jest tylko jedno miasto

książki: Niewidzialne miasta, Wenecja; autorzy: Italo Calvino, Paweł Muratow oraz Josif Brodski fragmenty ze "Znaku wodnego" i  tomu wierszy "Urania" W "Niewidzialnych miastach" Italo Calvino, Marco Polo rozmawia z Kubilaj Chanem. Zdaje mu relacje ze swych podróży po miastach mongolskiego imperium. Te rozważania w 55 opisach to poetycka i filozoficzna ...

Lektury uzupełniające #21 Miasto pizzy z pummarolą

autor: Maciej Hen; książka: Solfatara Maciej Hen przenosi nas do roku 1647, do Neapolu -cierpiącego już od ponad 150 lat pod hiszpańskim jarzmem. Cała akcja powieści obejmie 9 dni ludowego powstania rybaka Masaniello  (czyli Tomasza Anioła, bo to skrót od dwóch imion: Tomasso Angelus). I jest upalny lipiec. Ale że ...

Jasne widzenie / Herbert / Martwa natura z wędzidłem

Herbert wybrał się na zachód i napisał o Holandii, Holendrach i holenderskich obrazach. Pchał go tam głód, którego mu zazdroszczę; towarzyszyła mu przenikliwość, której mu zazdroszczę; i zachwycał się nad wszystkim i wszystkiemu dziwił i tych zachwytów i zdziwień też – a jakże! – mu zazdroszczę! Bo ja chciałbym tak ...

Lektury uzupełniające #19 Czytanie arcydzieła

 książka: Czarodziejska góra; autor: Tomasz Mann Jan Najtrudniejsza w tej lekturze była niechęć, którą czułam do Hansa Castropa. Do tego Janka, Giovanniego, Johna. Przeciętnego młodzieńca z Hamburga (czy Lubeki) co przyjechał na Górę, do sanatorium, w odwiedziny do kuzyna. Przyjechał i nie wyjechał, bo nie wyjechać było łatwiej. A Jan ...

Lektury uzupełniające #16 Miasto zuzannopodobne

książki: Znak wodny, Wenecja; autorzy: Josif Brodski, Peter Ackroyd Miasto z papieru można by zbudować z książek o tym mieście na wodzie.* I musiałabym mieć przed sobą tyle czasu co weneckie lwy za sobą, żeby móc je wszystkie przeczytać. Mam więc ambicje skromniejsze obejmujące kilka tytułów. Główne danie będzie (kiedyś) ...

Lektury uzupełniające #15 Książki z obrazkami

książka: Szaleństwo katalogowania i Historia krain i miejsc legendarnych; autor: Umberto Eco; powód czytania: estetyczny Umberto Eco zmarł dwa lata temu. W styczniu tego roku kończyłby 86 lat. Pozostawił po sobie bardzo bogatą i różnorodną spuściznę. Szerokiemu gronu znany przede wszystkim z powieści, opublikował także ponad trzydzieści prac naukowych i ...

Gwiazdy w głębokim lazurze

Pierwsza na świecie pełnometrażowa animacja malarska. Pierwszy i na razie jedyny film namalowany farbami olejnymi. Na Międzynarodowym Festiwalu Animacji w Annecy przyjęty 10-minutową owacją na stojąco. Sprzedany do 135 krajów świata. Kandydat do Oskara. Twój Vincent (...) w tej śmierci nie ma nic smutnego, wszystko dzieje się w pełnym świetle, ...

Zezowatym okiem profana / Zamek Królewski w Warszawie – odcinek 1

Do zeszłorocznej już, listopadowej wizyty w Zamku Królewskim w Warszawie skusiły mnie rzeczy trzy. Pierwsza z nich to niewątpliwie 23 oryginalne i cudem prawdziwym od zniszczenia ocalałe, obrazy Arcymistrza pejzażów miejskich: Bernardo Bellotto zwanego Canaletto. Odkąd dane mi było zobaczyć kilka jego prac na własne, bo rodzone przecież oczy, uczucie do ...

Zezowatym okiem profana / Złoty Pocałunek Gustava Klimta

Do wiedeńskiego Górnego Belwederu i mieszczącej się tam Österreichische Galerie, Szarych Turystów, jak i Smakoszy Wielkiej Sztuki, bez wątpienia przyciągają jak elektromagnes zgromadzone tam 24 dzieła, jednego z założycieli Secesji Wiedeńskiej - słynnego na świat cały Gustava Klimta. Będąc ostatnio owym szarym tam turystą, postanowiłem się nanożnie, naocznie i przede wszystkim nawłasnodusznie przekonać ...

Blejtram #1 / REMBRANDT / Lekcja anatomii doktora Tulpa

Rembrandt maluje lekcję anatomii. Anatomia – rzecz cielesna, namacalna i rzeczywista – tutaj od codzienności i zwykłości zdaje się lekko odbiegać. I nie chodzi tu wcale o to, że to Rembrandt, że obraz sam w sobie jest wydarzeniem niezwykłym w dziejach malarstwa. Nie, tutaj światło i cień, a wraz z ...