Type and press Enter.

PTAKI WIERCHOWINY – ÁDÁM BODOR

No, to skończyłem Ptaki Wierchowiny, powieść węgierskiego pisarza, Ádáma Bodora, książkę cholernie dobrą. Chyba najbardziej wyróżniają się Ptaki podejściem do narracji – autor nie opowiada nam tutaj liniowej historii, która niby kopnięty kłębek wełny rozpoczyna się w punkcie A i powoli toczy się i rozwija, aż nie dotrze do punktu ...

Do czego służy naród / Oksana Zabużko / Planeta Piołun

Jest coś fascynującego w sposobie, w jaki intelektualiści postrzegają zjawiska w innych, dodatkowych kategoriach, dostrzegają między nimi sekretne powiązania, kroją nożem rzeczywistość i ukazują ją warstwa po warstwie. Eseje Zabużko uświadomiły mi moją ślepotę w kwestii Putina, ukazały jego działania wpisane w szerszy kontekst konsekwentnie realizowanego od lat planu. Mojej ...

MEMORIA

Dla niektórych oglądanie filmów jest przygodą. To nie tylko obraz, dźwięk, aktorzy, czas na oderwanie się od codzienności, a całe doznanie, w którym można się zanurzyć. Jaki więc fundament fabularny postawiono na poczet tej przygody? Główną bohaterką jest Jessica - brytyjska botaniczka odwiedzająca chorą siostrę w kolumbijskiej Bogocie. Istotniejszy jest ...

WSZYSTKO / WSZĘDZIE / NARAZ

Już kilka razy siadałem do pisania tekstu o Wszystko wszędzie naraz – kinowej rewelacji duetu dwu Danieli: Kwana i Scheinerta – kilka razy siadałem i za każdym razem parę akapitów szło w kosz. Bo tu za bardzo nie chodzi o napisanie, czy film jest dobry, czy nie, ale o zaznaczenie ...

Józef Wittlin / Orfeusz w piekle XX wieku

To była znajomość, która trwała ponad miesiąc, nie tyle nawet ze względu na obszerność tego zbioru, w wydaniu Instytutu Literatury poszerzonego jeszcze o obficie zakrojone i nie zawsze niezbędne przypisy, ale przede wszystkim z uwagi na intensywność zawartych tu treści, co fascynujące, przekazanych w sposób przejrzysty i czytelny. Wittlin od ...

O słowo za dużo / Dino Buzzati / Sześćdziesiąt opowiadań

Kto normalny rozpoczyna zbiór sześćdziesięciu opowiadań arcydziełem? Buzzati to niewątpliwie autor z wyższej półki. Jego wyobraźnia jest nieograniczona; światy, jakie buduje – zniewalające. Tworzy fantastyczne fabuły i nie zawsze potrzebuje do tego fantastycznych rekwizytów. Nastrój jest często baśniowy; rzeczywistość pozornie zwyczajna nagle zyskuje dodatkowy wymiar, zdradza swą inność jakimś obcym ...

FASTRYGI / PAWEŁ ARMATA / BLEJTRAM #19

* Pod nieobecną gwiazdą rośnie drzewo. Mówi się, że drzewa rosną w górę, ale tak naprawdę bardziej niż w górę, rosną w pustą przestrzeń wokół, w każdą stronę. Rosną rytmicznie, jest w tym muzyka, to werbel świata, którego nie usłyszymy, bo to bicie zbyt wolne na nasze uszy. Nikt nie ...

Michał K. Pawlikowski / Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego

To książka interesująca już choćby ze względu na swą formę, stanowi bowiem autobiografię zakamuflowaną pod postacią powieści, w której młodzieńcze przeżycia autora przypisane są bohaterowi o fikcyjnym nazwisku. Kamuflaż jest mocno umowny, a jednak fikcja Tadeusza Ipohorskiego-Irteńskiego być może odrobinę ośmiela Pawlikowskiego do szczerości, a nawet pewnej niefrasobliwości w odkrywaniu ...

Bohdan Korzeniewski / Było, minęło… Wspomnienia

Tematyka przeraźliwych doświadczeń XX wieku – obozów koncentracyjnych, łagrów, masowych mordów, samej wojny – wciąż nas fascynuje. Metody deskrypcji tych doświadczeń są rozmaite, od suchych, pozbawionych komentarza raportów Nałkowskiej czy Borowskiego aż po przesłodzoną, fałszującą fabularyzację, komercjalizującą tragedię i zawierającą obowiązkowe słowo klucz w tytule. Ja osobiście najbardziej lubię czytać ...

Bardzo krótko / Barbara Sadurska / W ruchu

„W ruchu” to książka szczególna. Wydana przez Małopolski Instytut Kultury w nakładzie czterech tysięcy egzemplarzy i dystrybuowana bezpłatnie (oraz skutecznie – spróbujcie ją dostać!), mieści osiem historii, z których cztery dzieją się w Krakowie, a cztery gdzie indziej w Małopolsce. Pierwsze opowieści zaczynają się jeszcze w XIX wieku, by niespiesznie ...

Bardzo krótko / Jorge Luis Borges / Alef

To nie była moja pierwsza lektura tego zbioru. Ale uprzednio podchodziłem do Borgesa bezkrytycznie, w otępiałym zachwycie, tym razem pojawiły się zaś pewne wątpliwości. Najbardziej przemawia bowiem do mnie erudycja w wydaniu dyskretnym, tymczasem w „Alefie” zbyt często jest ona demonstracyjna, choć wciąż tę dyskretność usiłuje symulować. Chwilami wydawało mi ...

Dvořáková / Wrony

Za Wrony Petry Dvořákovej wziąłem się z kilku powodów. Najważniejszym była okładka, der Mensch ist doch ein Augentier, poza tym nie zaniedbywałem nauki o pięknie i obcowanie z rzeczami estetycznie dodatnimi sprawia mi zwyczajnie przyjemność. A okładka i ilustracje w wykonaniu Terezy Basařovej zwyczajnie dostarczają. Po drugie sięgam ze względu ...

ŻYCZENIA OD ASTERIKSA (2) / WRÓŻBITA

Wyobraźcie sobie rozszalałą burzę. Huragan. Powódź stulecia. Potężny wstrząs gospodarczy. Rekordową bessę na giełdzie. Epidemię nieznanej choroby. Na to wszystko przychodzi ktoś cały na biało i zapewnia, że wszystko będzie dobrze, a Wasze skryte i jawne marzenia się spełnią. Mieszkańcy słynnej galijskiej osady najbardziej boją się, że niebo spadnie im ...

ŻYCZENIA OD ASTERIKSA (1)

Co jakiś czas odzywa się do mnie stary przyjaciel. Znamy się ponad dwadzieścia lat. Nazywa się Asteriks i przedstawiać go raczej nie trzeba. Asteriks jest dobry i gwałtowny. Druid Panoramiks jest dobry i stateczny. Odkąd się z nimi zaprzyjaźniłem, życzyłem samemu sobie, bym umiał łączyć ich natury w odpowiednich  sytuacjach. ...

JEDNA CHWILA W DZIEJACH WSZECHŚWIATA / LEMAÎTRE / HELLER

Michał Heller, Jedna chwila w dziejach wszechświata, Lemaître i jego kosmos, Copernicus Center Press, Kraków, 2020. Skończyłem właśnie lekturę kolejnej książki Michała Hellera, choć jeśli chodzi o autorstwo, sprawa wymaga drobnego doprecyzowania – Jedna chwila w dziejach wszechświata nie tylko mówi o życiu Georgesa Lemaître’a, ale też oddaje głos samemu ...

Bardzo krótko / Max Blecher / Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny

Blecher niemal od razu skojarzył mi się z Robertem Walserem. Równie jak on kruchy i wrażliwy, równie uważny obserwator, spogląda na świat ze spokojną życzliwością, choć nie godzi się na jego bezwzględny dyktat, ciągle szukając alternatywnych rozwiązań, dziur w strukturze rzeczywistości, które pozwolą mu prześliznąć się do jakiegoś lepszego gdzie ...

OSIEM PODRÓŻY Z CHOPINEM

J J Jun Li Bui Skoczny, połyskujący, perły słońca w strumieniu (wariacje! - nader rzadko grane, piękne jak porywający śmiech w zabawie). Słuchałem go z lekkością, radością. Przypomniałem sobie inny czas. Ten roztańczony bez uprzedzeń, ponagleń, rozciągliwy, zawsze gotowy do skoku w nieznane. Fantazja f-moll z amplitudą przeżyć od kropli ...

Bardzo krótko / Roberto Arlt / Siedmiu szaleńców

Duszna, gorączkowa opowieść o próbie ziszczenia kontrowersyjnej utopii przy pomocy bardzo nieortodoksyjnych środków; o smutnej powtarzalności rewolucyjnych mechanizmów; o zagubieniu człowieka, który nie może już znaleźć dużej dłoni do schowania swojej małej rączki. Brzmi jak pisana wczoraj, a nie ponad 90 lat temu. W krótkiej powieści pomieścił Arlt bezmiar ludzkiego ...

George Gordon Byron – Idzie w Piękności

Napisany w 1814 roku, kiedy Byron miał dwadzieścia sześć lat, i opublikowany w  zbiorze Melodye hebrajskie  w 1815 roku, poemat pochwalny „Idzie w Piękności” został zainspirowany pierwszym spojrzeniem poety na jego młodą kuzynkę Anne Wilmot. Według historyków literatury kuzynka Byrona miała na sobie czarną suknię rozjaśnioną cekinami. Ten opis pomaga ...