Type and press Enter.

SARMACKI ATLAS GWIAZD NANIEBNYCH / WYPRAWA PIERWSZA / ALNILAM

Szóstego stycznia, roku pańskiego 1676, w końcu postawiłem nogę na stałym globie, w czym zrazu znak boski poznałem, znajdując ratunek od sromoty i pustki, które już ponad miesiąc mnie frasowały, akuratnie na święto Trzech Królów. Nie zwlekając tedy, pacierz nabożnie odmówiłem – czasu do pomyślunku miałem aż nadto, do dobrych ...

Zamarzło / Dukaj / Lód

Gdyby nie te dziwne okoliczności zewnętrzne, skutkujące nadmiarem wręcz czasu wolnego, być może nigdy nie sięgnąłbym po "Lód", który straszył na półce swą opasłością już od kilku lat. I pewnie niewiele by to zmieniło, to znaczy pozostałbym tym samym człowiekiem, mimo iż paradoksalnie trudno mi wskazać bardziej utalentowanego od Dukaja ...

INWAZJA Z GANIMEDESA / DICK i NELSON

Fantastyka naukowa, w dobie swojego rozkwitu była zjawiskiem szalenie ciekawym, a z perspektywy czasu w pewien sposób pociesznym i naiwnym. Wszystkie te latające samochody, kilkugodzinne loty na Wenus i perypetie z Marsjanami były przejawami pięknej, rozgalopowanej wyobraźni, podsycanej coraz gwałtowniejszym rozwojem nauki. I gdzieś po środku tego pięknie kwitnącego ogrodu ...

Michał Tabaczyński / Pokolenie wyżu depresyjnego. Biografia

1. Porą przedświtu zaczyna swoją książkę Michał Tabaczyński. Tropi lektury tego wyjątkowego czasu; w literackim repozytorium książek jeszcze nie zapomnianych próbuje odszukać obecność pory, która - budząc nas do życia - budzi nas do niepokoju. Jej figurą-wspomnieniem najpierwszym są uchylone drzwi. W dzieciństwie prosiliśmy rodziców o to, aby nie zamykali ...

POD SKRZYDŁEM NIKE #6 / MAX FRISCH – POWIEDZMY, GANTENBEIN…

Wszystkim czytelnikom znudzonym kolejnymi porcjami mniejszej lub większej literatury, serwowanej w tradycyjnych kształtach (lekka poezja na śniadania, dwudaniowe obiady to jest solidna proza, na kolację zaś najlepiej pasuje tragedia), wszystkim domagającym się powiewu świeżości w opowiadaniu rozmaitych historii, zdecydowanie polecić trzeba Maxa Frischa. Po jego Powiedzmy, Gantenbein… sięgam przypadkowo – ...

NOWOŚCI, KTÓRYCH NIE MUSICIE CZYTAĆ, BO MY (PONIEKĄD) ZROBILIŚMY TO ZA WAS #1

Remigiusz Mróz, „Ekstradycja”, Recenzuje Utracjusz. Jak zapewne większości mężczyzn dorastających w latach 90., tytuł "Ekstradycja" nieodwołalnie kojarzy mi się z piersiami Renaty Dancewicz. Ponieważ obietnica obcowania z prozą Mroza nie jest nawet w ułamku tak słodka jak obietnica obcowania z piersiami Renaty Dancewicz, daję rekomendację jednoznacznie negatywną, złośliwie dopełniając ją ...

Gdy żywioł wszelki rozbrzmiewa niestrojnie / Benvenuta Celliniego żywot własny

A gdyby ktoś umożliwił Wam bezpośredni wgląd w renesans, a dokładnie w bajkowe czasy cinquecenta? Naprawdę bajkowe, bo wszystko było wtedy większe niż w naszej skarlałej rzeczywistości - większa sztuka, większe osobowości, większe namiętności, większe zbrodnie. Tymczasem pamiętnik Benvenuta Celliniego, czołowego rzeźbiarza i złotnika epoki, to koncentrat cinquecenta, zaś jego ...

Lektury uzupełniające #48 Krainy rozkoszy

tytuły: Historia malarstwa we Włoszech; Salon 1824; Rzym, Neapol, Florencja; Przechadzki po Rzymie, Pamiętnik turysty;  autor: Stendhal Ten "Wybór z pism różnych" Stendhala wydał PIW w 1965 roku. W nakładzie 8 tysięcy egzemplarzy. Mój egzemplarz kupiony w antykwariacie ma dedykację dla miłej i grzecznej Iwonki co, zakładając, że nie podarowano ...

Bardzo krótko / David Niven / Księżyc jest balonem

Po intensywnym doznaniu czytelniczym, jakim była bez wątpienia lektura "Lodu" Dukaja, zapragnąłem kilku chwil wytchnienia. Te miał mi zapewnić opis żywota angielskiego aktora Davida Nivena, jego własną spisany ręką. I zapewnił, choć jednocześnie pozostawił w silnej ambiwalencji. Udana autobiografia powinna się opierać co najmniej na jednym z dwóch filarów: na ...

GODKA O ŚWIYCIE #1: CZY ŚWOT JES PRAWDZIWY I CZY OBACZYĆ DASIE?

Co to jes świot, to każden widzi, bo ślipia do paczenia szyscy majom. I jak tak siedzom i paczom to widzom: dżewo, ptok, ćowek, chałpa; widzom i mówiom sobie: oto jes świot. I szczenśliwy kożdy, co tak godo i wincy już mu siem myślować nie kce. Bo som takie pludroki, ...

Bardzo krótko / Kazimierz Brandys / Zapamiętane

To najbardziej rozrachunkowa ze znanych mi książek Brandysa. Na szczęście, wbrew jego niewypowiedzianym, lecz wyraźnie tu obecnym obawom, nie okazała się jego ostatnią. Dobrowolny wygnaniec rozlicza się nie tylko ze sobą, trafiają się i notki na temat innych postaci, choć zazwyczaj są to uwagi oddające im sprawiedliwość wbrew opinii ogółu. ...

Lektury uzupełniające #47 Pisarki. Odsłona dziesiąta.

autor: Marguerite Yourcenar; tytuł: Pamiętniki Hadriana   To proza przejrzysta, łatwa w czytaniu, można pochłonąć "Pamiętniki" w jeden wieczór. Marguerite Yourcenar pisze w pierwszej osobie, narratorem jest cesarz rzymski Hadrian, tuż przed śmiercią opowiada przyszłemu cesarzowi, nastoletniemu Markowi Aureliuszowi (wnukowi poprzez adopcje) swoje życie. To proza niezwykle erudycyjna, pełna bardzo ...

Nóżki na stół! / Gombrowicz / Dziennik 1953-1969

"Dziennik" zaczął Gombrowicz pisać, by dzielić się ze światem swoimi poglądami w sposób bardziej bezpośredni; komunikowane w sposób artystystyczny, poprzez powieści i dramaty, spotkały się one bowiem z dość powszechnym niezrozumieniem. To jednocześnie zapis nieustających zmagań tego jedynego w swym rodzaju pisarza ze sobą i ze światem. Powraca tu tematyka ...

O WYPATRYWANIU CIEMNYCH KSZTAŁTÓW / WRONIEC JACKA DUKAJA

1. Jestem mały, mam trzy lata, śpię, jest środek nocy. Mama wstaje i wychodzi z pokoju, bo słyszy jakieś hałasy dochodzące z kuchni. Jakby ktoś dopadł talerza i głośno mlaskając, i jeszcze głośniej stukając łyżką pałaszował spóźniony, późnonocny obiad, będzie potem opowiadać. Ale w kuchni jest pusto i cicho, nikogo ...

Mówić w nadmiarze / Josef Formanek / „Mówić prawdę”

Andrzej Jagodziński, znakomity tłumacz Josefa Škvoreckiego i Jiřiego Grušy, zawsze będzie się cieszył moim szacunkiem. Szacunek nie jest jednak tożsamy z zaufaniem, a to zostało właśnie poważnie nadszarpnięte. Oto bowiem w przedrukowanym na obwolucie fragmencie przedmowy do "Mówić prawdę", stawia tę powieść na równi z "Obsługiwałem angielskiego króla" i "Zbyt ...

ŁAYDACKI PODRĘCZNIK SAVOIR-VIVRE’U #4 – PODRÓŻ W CZASIE EPIDEMII

Człowieka cnotliwego poznasz po tym, że siedzi na dupie i gdy nie trzeba, z domu nie wyłazi. Po mieście się nie gzi, po wsiach nie włóczy, nie sra po krzakach i awantur nie wszczyna. Siedzi za to w domu, oddaje się nabożnej lekturze, ogląda ulubione seriale, szlifuje starą sztukę epistolarną ...

Bardzo krótko / Robertson Davies / Świat czarów

"Świat czarów" imponująco wieńczy trylogię deptfordzką, wiążąc luźne dotąd nici i wyjaśniając wiele z intrygujących czytelnika tajemnic. Ale ta powieść jest czymś znacznie więcej. Oto na wzór "Dekameronu" albo "Rękopisu znalezionego w Saragossie", grupa słuchaczy gromadzi się wokół (wyimaginowanego zazwyczaj) ogniska, by wysłuchać fascynującej opowieści. Różnica polega na tym, że ...

ŁAYDACKI PODRĘCZNIK SAVOIR-VIVRE’U #3 – WOBEC DAM

W życiu każdego cnotliwego młodzieńca, prędzej czy później nastąpić musi ten moment, w którym nieszczęsny dobroduch spotka się w tak zwanym „sam na sam” z niewiastą. Jest to chwila wielkiej wagi – jeśli zawalisz coś teraz bracie, to za lat dwanaście będziesz pisał wiersze i siedział z życiem popsowanem! Czytaj ...

Michael Chabon / Niesamowite przygody Kavaliera i Claya

Czy powieść o takim tytule w ogóle może być zła? Intuicja, że nie może, została ku mej niemałej satysfakcji potwierdzona doświadczeniem. Ufam, że niniejszym zdołałem zażegnać swój kryzys czytelniczy, bo przez to osiemsetstronicowe tomiszcze przedarłem się chyżo niczym Rambo przez tropikalne chaszcze. Chabon rozporządza bowiem potoczystym stylem, a przede wszystkim ...

STRONY WYŁOWIONE #2 / HUMBAK W WANNIE

Starszy kuzyn powiedział mi kiedyś, a było to w dzieciństwie głębokim, gdy wozy na niebie co prawda już stały, ale jeśli się wsłuchać można było dosłyszeć tętent kopyt uciekłych niedawno koni, powiedział mi, że nie ma zabawniejszego sposobu na nabranie młodszej siostry, niż powiedzenie jej, podczas wspólnej kąpieli, że pod ...

ŁAYDACKI PODRĘCZNIK SAVOIR-VIVRE’U #1 – JAK ZACHOWAĆ SIĘ MIĘDZY LUDŹMI?

Człowiek cnotliwy winien wprzódy wieść bogate i piękne życie wewnętrzne, pracować w odosobnieniu nad rozwojem cnót i stawaniem się lepszym, tak, żeby gdy już wyjdzie między ludzi, jego obecność nie będzie im przykrą – wręcz przeciwnie, bogactwem swojem ma ich ubogacić i stanowić klejnot każdej schadzki, zarówno wśród ludzi znajomych, ...

PRZECHADZKI NIEPOWROTNE / Z ANNE SEXTON #4

Powiedziała mi kiedyś, że zrobiłaby wszystko, aby cofnąć czas. Nie zastanawiając się długo, podeszłam do okna, pewnie ujęłam wazon z sześcioma białymi różami, poprosiłam, żeby zamknęła oczy, i wylałam na nią wodę z kwiatami. Kiedy zapytała, co wyprawiam, chwyciłam mocno jej rękę (nie pamiętam, którą), i powiedziałam: - Jeśli chcesz ...

OSET – BODIAKI POD SŁOŃCE, OBRAZ JANA STANISŁAWSKIEGO / BLEJTRAM #2

Dzieckiem słyszałem: tam nie chodź, tam rosną pokrzywy, albo: tam też nie, tam rosną osty. Wszystkie zakazy mieściły się na moim podwórku i terenach przyległych. Rzecz jasna, zaraz po usłyszeniu podobnych słów, podjąłem jedyną możliwą decyzję: ruszyłem w te miejsca i dowiedziałem się – co to są, te pokrzywy i ...

BEZGRZESZNE LATA MAKUSZYŃSKIEGO / MOJE BEZGRZESZNE LATA

Było w moim Liceum (zawsze piszę to słowo z wielkiej litery) miejsce nazwane Zakątkiem. Przedziwna hybryda świetlicy, stołówki i kawiarenki, przez całe trzy lata był dla nas wszystkich Zakątek drugim domem. Przesiadywaliśmy tam całe przerwy, a jeśli było trzeba, to i lekcje – w Zakątku było kilka sporych filarów, wystarczyło ...

O OPOWIEŚCI, PRAWDZIE, TAJEMNICY I KOBIECIE / LEKSYKON DZIKICH KOBIET

Opowiadanie bajek, baśni, legend, mitów i podań, dzisiaj przebranych za miejskie legendy i pasty w Internecie – jest w tym wszystkim coś niebywale pięknego, jest coś w tym naszym pędzie do zmyślania, fantazjowania, bajania, jak zwał, tak zwał. Bo z jednej strony tkwi w tym głęboka niezgoda na zwyczajność świata, ...

PIĘĆ DZIWACZNYCH TECHNIK CZYTELNICZYCH, KTÓRE UCZYNIĄ TWOJE ŻYCIE LEPSZYM I ZNOŚNIEJSZYM

Jako że wszyscy tutaj traktujemy czasownik czytać z wyjątkową powagą oraz estymą i wszyscy uznajemy go za część naszego życia, powiedzieć chyba można, że każde z nas w mniejszym lub większym stopniu jest ekspertem w tej dziedzinie, wiemy jak się czyta, prawda? Postanowiłem dziś jednak na chwilę odejść od czytania ...

PRZECHADZKI NIEPOWROTNE / Z ANNE SEXTON #3

Będziemy szukać ryb w lesie. To wcale nie takie trudne. Wieczór przed ślubem jest nadzwyczajny. Od samego rana woda w moim dzbanku jest inna niż była wczoraj. To jest las grabowo-świerkowy. Moja babcia zbierała tu grzyby i maliny. Karmiła dzieci. Czworo dzieci porzuconych nad brzegiem jeziora. Jezioro. Trudno mi o ...

O WYOBRAŹNI NA NOWO ODKRYWANEJ / BESTIE I POTWORY BIBLIJNE

Pół dzieciństwa strawiłem na dowodzenie samemu sobie niezwykłości świata, siedziałem z nosem w baśniach, wyczytałem do białości dziecięce i ilustrowane wydawnictwa poświęcone wszystkim możliwym mitologiom, uwielbiałem wyobrażać sobie, jak świat wykluwa się z jaja, jak wielki chrząszcz wtacza na niebo słońce i Herkulesa z zestawem przygód. Wszystkie te opowieści, artefakty ...

Bardzo krótko / Isaac Asimov / Agent Fundacji

Z cyklem o Fundacji musiałem wziąć ponad roczny rozbrat, bo poprzedni tom, "Druga Fundacja", trochę mnie wymęczył. Być może wymęczył i samego Asimova, skoro ten rozstał się z wykreowanym przez siebie światem na blisko trzydzieści lat. Tak długa przerwa pozwalała mi żywić nadzieję, że autor powrócił z nową energią oraz ...

SŁOWO TREŚĆ TWORZYWO / O POEZJI WIKTORII MISIAK

Na jesieni razem z Adamem i Marcinem jurorowaliśmy w Turnieju Jednego Wiersza odbywającym się w ramach dwudziestego siódmego festiwalu Wszystko jest poezją. Odstrzeliliśmy się tedy jak szczury na otwarcie kanału i z szumiącymi jeszcze po nocnych obradach głowami, ruszyliśmy na spotkanie z bardziej i mniej doświadczonymi twórcami – właśnie tam ...

NAGŁA POTRZEBA SONETU / ZIEMOWIT RUCH, POEZJA

Gdy człowiek decyduje się na pisanie poezji i gdy wybiera jej rymowaną i rytmiczną formę, to pierwszą rzeczą, jakiej powinien być absolutnie wierny, jest właśnie ta forma, trzymanie się zasad które sam wybrał. Taki poeta, poza całym zestawem cech do pisania potrzebnych, wrażliwości, przenikliwości, czy wyobraźni, musi pracować też nad ...

PATRZENIE W SIEBIE / O POEZJI ERYKA SZKUDLARZA

Bycie poetą opiera się głównie na prawdzie. Nie chodzi wcale o pisanie ani wydawanie – twórczość jest dopiero konsekwencją tego czegoś, co w sobie odkrywamy. Do odkryć tych nie są potrzebne ani przenikliwość, ani bystrość, ani nawet wrażliwość – jasne, te rzeczy pomagają, ale jedyną rzeczą naprawdę niezbędną jest prawda. ...

SAVOIR-VIVRE / ZOFIA STRYJEŃSKA

Literaturę i tych, co ją tworzą, postrzegamy nieraz jako zamknięty krąg geniuszy, w niemal prometejskim geście znoszących biednemu ludowi światło Słowa i Piękna. Szeregowy obywatel pisać może sobie najwyżej do szuflady, a huczne sukcesy podważające te regułę to najwyżej czytadła – nie literatura. Tak na to patrzeć można. Tymczasem Miłosz ...

PRZECHADZKI NIEPOWROTNE / Z ANNE SEXTON #2

Jeszcze nie wszystkie sznurki do wieszania prania są gotowe. Ogród jest odpowiednio dziki. Orzechowce, grusze i te ukryte jabłonki, które tylko ja znam. Nie ma krzaków malin. Wyrwałam nawet cienie po poziomkach. Na sznurkach do wieszania prania wieszam wszystko sama. Trzeba jasno powiedzieć, że pluszaki są nadzwyczajnie urozmaicone. Pochodzą z ...