Type and press Enter.

Samotność jako nauka chodzenia / OFFLINE #1

Jest rok 2000. Z powodu okrągłej daty odżywa mit końca świata, ale wydaje się remisować z mitem nowego świata. W Polsce komputery osobiste wciąż są dobrami względnie ekskluzywnymi. Telefony komórkowe zmniejszają rozmiary, a liczba danych i minut w pakiecie sukcesywnie wzrasta. Internet jeszcze lśni zaczarowaną nowością. Jest nieskończonym polem nieporadnej, ...

Herbert George Wells/ Niewidzialny człowiek

 Niewidzialność fascynuje, przyciąga i przeraża.  Jej urok polega na zdolności ucieczki przed uwagą (a wraz z nią krytyką, samoświadomością i siłą spojrzenia drugiej osoby), uwolnieniu się od presji społecznej. Od czasu publikacji „Niewidzialny Człowiek” oferuje fascynujące spojrzenie na psychologię socjopaty i przytłaczającą moc wściekłości. Mówiąc najprościej, jest to wciągający przykład ...

Lektury uzupełniające #52 Nauczycielka życia

autor: Bertrand Russell; tytuł: Wiek XIX Granice wieku dziewiętnastego są tu przesunięte, od Kongresu Wiedeńskiego do wybuchu Wielkiej Wojny. Dlatego część pierwsza omawia nowy porządek po klęsce Napoleona. Krótkie charakterystyki najbardziej wpływowych polityków i władców są ironiczne, ostre jak brzytwa, przezabawne i zdecydowanie przerażające (Franciszek I, Metternich i Aleksander I; ...

Mit Syzyfa/ Camus

„Po to są mity, by ożywiała je wyobraźnia”. Podoba mi się fraza Alberta Camusa, kiedy pisze o rzeczach koniecznych. Koniecznych do przemyślenia, do uświadomienia, do znalezienia perspektywy. Ustanowienie jej, a nie jedynie powielenie wzorem tych, którym ufamy, wydaje się kwestią wartościową dla naszego dzisiaj i jutra. Chyba można o tym ...

Lektury uzupełniające #51 Gatunek zagrożony wymarciem

autor: Michel Houellebecq; tytuł: Serotonina Niezwykle prosty styl opowiadania może skrócić nam czytanie tej książki do jednego wieczoru. Jest to zresztą styl wyborny, z idealnym rytmem niezobowiązującej, inteligentnej pogawędki. Rzecz jasna ta pogawędka nabierze nielichego ciężaru, tylko stanie się to niejako mimochodem. To opowieść o depresji 46-latka, ale i zadowolony ...

(Nie) Bardzo krótko / Mary Shelley / Frankenstein

Rok bez lata był ponurym zakończeniem prawie dwudziestu lat ciągłej wojny, kryzysu gospodarczego i upadku wielu głównych monarchii i rządów kontynentalnej Europy. Była to wulkaniczna zima spowodowana erupcjami kilku wulkanów na całym świecie, w szczególności indonezyjskiego giganta Tambory. Ciemność pochłonęła półkulę północną, niszcząc spichlerze Europy i  już zubożone w zasoby ...

Lektury uzupełniające #50 Opowieść malarza

książka: Patrząc; autor: Józef Czapski „Patrząc” to zbiór esejów o malarzach, malowaniu, wystawach, inspiracjach (jest tu kilka recenzji literackich: Proust,  Malraux), wiele wspomnień o przyjaciołach kapistach. Teksty ułożono chronologicznie możemy więc śledzić malarską drogę samego Józefa Czapskiego: powracające nazwiska to Cézanne, Bonnard, Matisse, de Staël. Pierwszy tekst pochodzi z roku ...

POD SKRZYDŁAMI NIKE #8.1 / PANDORA – HENRY JAMES

Po Henry’ego Jamesa sięgnąłem przy okazji Autografów Jaffreya Asperna, o całkiem udanej lekturze rozpisywałem się już jakiś czas temu. Tymczasem znalazł się pretekst do powrotu: w tytule małej, zawierającej Autografy książeczki, można znaleźć dopisek „…i inne opowiadania” i za sprawą tego dopisku, a także Pandory, pierwszego z rzeczonych innych opowiadań, ...

Bardzo krótko / Roberto Bolaño / Dziwki morderczynie

Ten zachęcająco zatytułowany zbiór to w istocie wyrafinowana (intelektualnie i literacko) dyskusja z tezą, że literatura musi mieć cel, poznawczy lub pedagogiczny, zamiast opisywać fenomen życia, z jego nagłymi zwrotami, słodko-gorzkim smakiem, niemożnością prawdziwego zrozumienia drugiego człowieka i ogólnym poczuciem bezsensu. Bolaño jak zwykle zręcznie manewruje między faktami a fikcją, ...

Bardzo krótko / Arthur Schnitzler / Panna Elza i inne opowiadania

Pisałem już kiedyś o "Powrocie Casanovy", który podbił mnie ubraniem porywów duszy w styl niebywale precyzyjny. Okazuje się jednak, że ta nowelka, choć mistrzowska, nie do końca jest dla Schnitzlera reprezentatywna. Zbiór opowiadań "Panna Elza" ukazuje austriackiego pisarza nadal maksymalnie skoncentrowanego na wewnętrznych przeżyciach swoich bohaterów, lecz gotowego oddać je ...

Dwa listy do tych, co tęsknią do krain dziecinnych

1 Czy pamiętacie ten ogród... Czerwień... Słońce... * Gilbert Keith Chesterton stworzył dorosłego bohatera, który dzięki swoim dziecinnym przymiotom poskramia zagadki kryminalne. Detektyw-samouk-poeta-samouk wiąże garnek z hełmem jak igłę z lancetem. Rozwiązując na oczach zdumionych towarzyszy węzły kolejnych zagadek, sięga jednak po stare narzędzia śledcze dorosłych: logikę, retorykę, rachunek prawdopodobieństwa, ...

Bardzo krótko / Lem / Solaris

W przypadku niektórych powieści Stanisława Lema zachodzi pokusa szybkiej lektury, oparta na wyraźnie zarysowanej tajemnicy oraz dynamicznie zmontowanej sekwencji zdarzeń. W schemat ten wpisują się chociażby "Niezwyciężony" czy "Eden", a także - do pewnego momentu - "Solaris". Pokusie tej należy dać odpór za wszelką cenę. W warstwie problemowej jest bowiem ...

Bardzo krótko / Siergiej Lebiediew / Granica zapomnienia

Każdy naród powinien rozliczyć się ze swą przeszłością, jeśli chce stać się narodem zdrowym. Pamięć kształtuje tożsamość, wyparcie zaś sprawia, że pod cienkimi bliznami rany wciąż palą żywym ogniem, nie pozwalając na normalną aktywność. Z takiego założenia wychodzi Siergiej Lebiediew, usiłując spojrzeć na łagrowe dziedzictwo Rosji z innej perspektywy - ...

POWRÓT, OBRAZ JACKA JĘDRALA / BLEJTRAM #3

Miałem wczoraj w rękach Powrót, obraz Jacka Jędrala. Obraz porywa jeszcze przed dokładnym przyjrzeniem się, robi wrażenie zanim wzrok zdąży się skupić, wydobyć na wierzch pojedyncze elementy – chodzi może o ten splot kolorów, o to, jak niebo i ziemia wdzierają się w siebie nawzajem z jakimś chaotycznym, pełnym pasji ...

Pieśni Nowej Apokalipsy [9] – Kuń Tal – Ze Wspomnień Państwowego Ogrodnika

KUŃ TAL - ZE WSPOMNIEŃ PAŃSTWOWEGO OGRODNIKA - 2005. Pamiętacie dzielnego i bohaterskiego konia Łyska? Tego z pokładu Idy. Pytam, gdyż dwoje niemieckich absolwentów Universität Mozarteum Salzburg zapamiętała go doskonale i trwale. Być może pamięć ta sięgała gdzieś ich dzieciństwa spędzonego na Górnym Śląsku? O tym biograficzne noty grupy milczą, faktem ...

POD SKRZYDŁAMI NIKE #8 / AUTOGRAFY JEFFREYA ASPERNA – HENRY JAMES

Literatura potrafi nieznośnie palić, porywać i fascynować. I w tym najmocniejszym oddziaływaniu nie chodzi bynajmniej o nieprzespane z powodu kolejnych rozdziałów noce, o emocje, jakie podczas lektury przeżywamy, ani nawet o te brednie o znajdowaniu w książkach swojego odbicia. W literaturze chodzi o spotkanie: o to, że ktoś kiedyś siedział ...

Skromna obrona domów publicznych albo rozprawa o porubstwie / Mandeville

Oświeceniowi reformatorzy dostrzegali potrzebę ingerencji w przeróżne dziedziny życia. Bernard Mandeville, Holender z urodzenia, Anglik z wyboru, zapragnął obsiać na nowo poletko porubstwa, od zarania ludzkości uprawiane z zapałem godnym spraw wiecznych. Impulsem, który skłonił go do tej interwencji, była działalność purytańskich stowarzyszeń, dążących do całkowitej likwidacji prostytucji w Wielkiej ...

STRONY WYŁOWIONE #3 / NOWSZY TESTAMENT

Będąc dzieckiem, w swoją dziewiątą wiosnę, zapędziłam się między drzewa. Coraz głębiej w szelest, coraz dalej w zieleń, coraz mocniej w igły i liście, aż do momentu, w którym odwróciłam się i odkryłam, że za plecami nie mam już świata. Wzruszyłam ramionami i postanowiłam zostać, wyboru zresztą wielkiego nie było. ...

PRAWIEK I INNE CZASY / OLGA TOKARCZUK

Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk wyposażony jest we wszystkie rzeczy potrzebne do wzbudzenia zachwytu. Pierwsze strony, opis samego Prawieku, to rzecz na tyle porywająca, że czytałem je kilkakrotnie, sfotografowałem nawet i wysłałem Marcinowi, podpisując „pacz”. Te pierwsze strony przekonują czytelnika, że Prawiek, choć w streszczeniu na okładce nazwany „wsią ...

DZIENNIK WIDMOWY #1

Wiadomości, jakimi wymieniamy się z Bocianem dzielą się na cztery kategorie. Pierwsza to rozmowy o życiu. Druga to rozprawy o muzyce, począwszy od industrialu z lat osiemdziesiątych, przez muzykę filmową, aż po pop dla zepsutych nastolatek (zgodnie twierdzimy, że najlepszy jest rzecz jasna ten ostatni). Trzeci rodzaj wiadomości, to zdjęcia ...

Z archiwum hair metalu #13 / Pożegnanie z kobrą

Dzisiejsza historia jest raczej nietypowa. Rozpoczyna się 12 kwietnia 1954 roku, kiedy to w niedużym jak na amerykańskie warunki miasteczku South Bend w Indianie przyszedł na świat Mark Free. Zapracowawszy w młodości na miano obieżyświata, trafił w końcu do mekki hair metalu, Los Angeles, gdzie poznał Carmine'a Appice'a, doświadczonego perkusistę ...

Lektury uzupełniające #49 Całkiem inna historia

tytuł: Kobiety, sztuka, społeczeństwo;  autor: Whitney Chadwick Książka ta jest syntetycznym ujęciem historii aktywności artystycznej kobiet (malarstwo, rzeźba, tkactwo, sztuki współczesne w nich zakorzenione, performens) od wczesnego średniowiecza do pierwszego dziesięciolecia XXI wieku. O ile w rozdziałach historycznych autorka skupia się na zachodnim obszarze kulturowym, sztuka współczesna obejmuje świat globalnie. ...

ZEW CTHULHU / LOVECRAFT

Jest taki rodzaj bezkształtnej, nieokreślonej grozy, którą wszyscy, jako coś pierwotnego odczuwamy, niepokój w ciemności, doszukiwanie się kształtów na ciemnym horyzoncie, jakieś nienazwane niepokoje. I chyba właśnie w tych miejscach tkwi powód, dla którego twórczość Lovecrafta jest do dziś rzeczą unikatową i wyjątkową. A utrzymanie wysokiej pozycji w panteonie grozy ...

NOWOŚCI, KTÓRYCH NIE MUSICIE CZYTAĆ, BO MY (PONIEKĄD) ZROBILIŚMY TO ZA WAS #5

J.K. Rowling „Harry Potter i Kamień filozoficzny”, recenzuje Marcin. Ta książka może stać się światowym fenomenem. Przygody młodych czarodziei opisane przez nieznaną szerzej nauczycielkę języka angielskiego zabierają nas w magiczny świat przepełniony czarami. Pozycja obowiązkowa dla każdego czwartoklasisty. Moja ocena: 7/10. Stefanie Stahl „Jak myśleć o sobie dobrze? O sztuce ...

UPIÓR OPERY / GASTON LEROUX

Gdy sięga się po Upiora Opery, ma się to dziwne wrażenie, które zjawia się zawsze, ilekroć spotyka się tytuły podobnego formatu. Książka Gastona Lerouxa wpłynęła na wyobraźnię swojej epoki, powtarzana w kilkudziesięciu adaptacjach filmowych i telewizyjnych, w niezliczonych spektaklach i odniesieniach literackich, odbijała się echem przez cały wiek dwudziesty, wciąż ...

Max Frisch / Dziennik 1946-1949, 1966-1971

W "Dziennik" Frischa trudniej się wgryźć niż w dziennik przeciętnego ludzkiego kabanosa. Starannie skomponowany, jest ten tom nie tylko nośnikiem intelektualnych, lecz również artystycznych ambicji autora i składa się z kilku niepowiązanych na pierwszy rzut oka elementów. Są tu oczywiście zapiski autobiograficzne, czyli relacje z podróży, spotkań (np. z Bertoltem ...